Yatay geçiş nedir, nasıl yapılır?
Yatay geçiş yapmak için aranan birinci kural yüksek not ortalaması. İstenen en düşük not ortalamasını üniversiteler kendisi belirler ve genelde en düşük ortalama 4.00 üzerinden 3.00 ile 3.50 ortasında değişir.
Öğrenciler en erken 1. öğretim yılını tamamladıklarında yatay geçiş başvurusu yapabilir. Hazırlık birinci yıl sayılmaz.
Yatay Geçiş, üniversite imtihanı sonuçlarına nazaran bir programa yerleştirildikten aşikâr bir devir sonra, birebir ya da farklı bir kısma ya da öteki bir üniversitedeki bir kısma geçmek isteyen öğrencilere aşikâr kurallar çerçevesinde geçiş imkanı veren bir uygulamadır.
Puan Tipi: Öğrencinin okuduğu program ile geçiş yapmak istediği programın puan çeşidi farklı ise, imtihana girdiği yıl geçiş yapacağı kısmın puan cinsinin hesaplanmış olması gerekir (TM-1 den MF-4‘de geçiş yapmak isteyen öğrencinin, imtihana girdiği yıl MF4 puanının da hesaplanmış olması gerekir)
Not Ortalaması: Yatay geçiş yapmak için aranan birinci kural yüksek not ortalamasıdır. İstenen en düşük not ortalamasını üniversiteler kendisi belirler ve genelde en düşük ortalama 4.00 üzerinden 3.00 ile 3.50 ortasında değişir. Yatay geçiş kontenjanlarının hudutlu olduğu düşünülürse, en yüksek ortalamaya sahip olan öğrencinin bahtının daha yüksek olduğu görülür.
Geçiş Vakti: Öğrenciler en erken 1. öğretim yılını tamamladıklarında yatay geçiş başvurusu yapabilir. Hazırlık birinci yıl sayılmaz, öğrencilerin not ortalamasının hesaplanabilmesi için kısımlarında bir yılı tamamlamaları gerekir. Önlisans programlarında birinci yarıyıl ya da son yarıyıl için; lisans programlarıda ise birinci yıl ya da son yıl için müracaat yapılamaz.
Başvuru Sayısı: Bir öğrenci 2 defa başvurabilir. Üniversitenin onayı olduğu sürece, bir defa reddedilen bir öğrenci bir sonraki yarıyılda da müracaat yapabilir. Bu kararlar külliyen üniversitelere bırakılmıştır. Olağanda 2. müracaat, 2. öğretim yılı sonunda yapılır.
Öğrenci Sayısı: Bir kısma yatay geçişle kaç öğrenci alınacağı ekseriyetle o kısmın öğrenci kontenjanı ile orantılıdır. Bu oran % 5-10 ortası olabilir. 100 kişilik bir kontenjanı olan kısım 5 öğrenci alabilir. Bu sayılar da üniversiteler tarafından belirlenir ve açıklanır.
Özel Durumlar: Kayıt dondurmuş olanlar yatay geçiş hakkını kaybetmez. Disiplin cezası almış öğrenciler yatay geçiş için başvuramaz.
YATAY GEÇİŞ TÜRLERİ
Kurumlar arası
Kurumlar ortası yatay geçiş öğrencinin kayıtlı olduğu üniversitenin bir programından, öbür bir üniversitede birebir seviyedeki muadil bir diploma programına geçiş yapması manasına gelir (ODTÜ Sosyoloji kısmından, Boğaziçi Sosyoloji kısmına geçiş).
Kurumlar ortası yatay geçiş için öğrencinin, kayıtlı olduğu programda bitirmiş olduğu periyotlara ilişkin genel not ortalamasının en az 100 üzerinden 60 olması gerekir.
Not ortalaması koşulunu sağlayamayan lakin merkezi yerleştirme puanı, geçiş yapmak istediği diploma programının taban puanına eşit yahut yüksek olan adaylar da yatay geçiş müracaatında bulunabilir. Bu biçimde başvuran adayların müracaatları not kuralına nazaran başvuran adayların yerleştirmesi bittikten sonra boş kalan kontenjan olması halinde kıymetlendirilir.
Tamamen yahut kısmen yabancı lisan ile eğitim yapan yükseköğretim kurumlarına yatay geçiş yapacak adayların:
– Geçiş yapacakları kurumun yapacağı yabancı lisan yeterlilik imtihanından muvaffakiyet sağlamaları veya
– Ulusal yahut memleketler arası geçerliliği bulunan yabancı lisan imtihanlarından (TOEFL, IELTS gibi) geçiş yapacakları kurumun belirlediği muvaffakiyet seviyesinde bir puan almaları gerekir.
Kurum içi
Öğrenciler kayıtlı oldukları üniversite içinde ilgili kısımlar ortasında da aşikâr koşulları yerine getirdikleri takdirde yatay geçiş yapabilirler. Bir fakülte, yüksekokul, konservatuvar yahut meslek yüksekokulunun kendi bünyesindeki yahut birebir üniversite içinde yer alan başka fakülte, yüksekokul, konservatuvar yahut meslek yüksekokulunun bünyesindeki muadil seviyede diploma programlarına ilgili idare heyeti tarafından belirlenen kontenjanlar dahilinde yatay geçiş yapılabilir. Birebir yükseköğretim kurumunda, tıpkı programlarda birinci öğretimden, ikinci öğretime kontenjan sınırlaması olmaksızın geçiş yapılabilir. Üniversite bünyesindeki tıpkı seviyede ama farklı puan çeşidi ile öğrenci kabul eden diploma programları ortasında yatay geçiş başvurusu yapılabilmesi için, öğrencinin merkezi imtihana girdiği yıl prestijiyle geçmek istediği diploma program için geçerli olan puan çeşidinde aldığı merkezi yerleştirme puanının, geçmek istediği diploma programına muadil yurt içindeki öteki üniversitelerin diploma programlarının en düşük taban puanından az olmaması kaidesi aranır.
HANGİ KURUMLAR ORTASINDA YATAY GEÇİL YAPILIR?
– Açıköğretim ya da Uzaktan Eğitim Programlarından Olağan Öğretime Yatay Geçiş Yapılabilir. Öğrencinin tahsil görmekte olduğu programdaki genel not ortalamasının 100 üzerinden en az 80 olması gerekir ya da öğrencinin kayıt olduğu yıldaki merkezi yerleştirme puanının, geçmek istediği üniversitenin diploma programının o yılki taban puanına eşit yahut yüksek olması gerekir.
– Açıköğretim ya da Uzaktan Eğitim Programları Ortasında Yatay Geçiş Yapılabilir.
– Birinci yahut İkinci Öğretim Programlarından Açık yahut Uzaktan Eğitim Programları Ortasında Yatay Geçiş Yapılabilir. Geçilen programın fiyatını ödemek gerekir.
– İkinci Öğretim Programları Ortasında Yatay Geçiş Yapılabilir. Bir ikinci öğretimden yalnızca ikinci öğretim diploma programlarına geçiş yapılabilir. Lakin ikinci öğretim diploma programlarından muvaffakiyet bakımından bulunduğu sınıfın birinci % 10’una girerek bir üst sınıfa geçen öğrenciler birinci öğretim diploma programlarına kontenjan dahilinde yatay geçiş yapabilirler.
– Merkezi Yerleştirme ile Öğrenci Alan Bir Programdan Özel Yetenek İmtihanı ile Öğrenci Alan Bir Programa Yatay Geçiş Yapılabilir. Öğrencinin genel not ortalamasının ya da merkezi yerleştirmeden aldığı puanın yeterlilik göstermesinin yanı sıra öğrencinin özel yetenek imtihanında da başarılı olması gerekir. Ayrıyeten özel yetenek imtihanı ile öğrenci alınan diploma programlarından, merkezi yerleştirme ile öğrenci alan diploma programlarına yatay geçiş yapılamaz.
– TSK ve Polis Akademisi ile Öteki Yükseköğretim Kurumları Ortasında Yatay Geçiş Yapılabilir.
