Tilda Swinton’ın İngiliz bir akademisyeni canlandırdığı ‘Üç Bin Yıllık Bekleyiş’ sineması, ünlü oyuncunun Kapalıçarşı’dan aldığı bir çeşmibülbülü ovup da bir cinle müsabakasıyla İstanbul’da fantastik bir dünyanın kapılarını aralıyor. Oscar’lı direktör George Miller’ın yönettiği sinema, oryantalizm kokan sahneleri yüzünden sinema müelliflerince eleştirilse de sinemada karşımıza çıkan gizemli Kapalıçarşı, izleyenlerde merak uyandırıyor. 2 bin 486 dükkâna konut sahipliği yapan çarşı, her gün binlerce kişinin dolaştığı büyük bir labirenti andırıyor.
Depreme karşı güçlendirme çalışmaları, altyapı, taban ve tavan çalışmaları biten çarşıda onarımın artık sonuna gelinmiş…
Adım attığımız anda ırmak üzere akan bir insan kalabalığı karşılıyor bizi. Bir de natürel ışıl ışıl dükkânları, kokusuyla insanın iştahını kabartan lokantaları. Pek çok sinemaya ilham olan bu tarihi yerin yüzde 90’ı biten ‘tepeden tırnağa restorasyonunu’ görmek için tekrar keşfe çıkıyoruz. Listemizde müellifimiz Saffet Emre Tonguç’un favori noktaları var. Sinema müellifimiz Uğur Vardan’a da Kapalıçarşı’da geçen en sevdiği sinemaları soruyoruz…
Tadı damağımızda kalacak
“Kapalıçarşı yalnızca alışveriş yapmak isteyenlerin değil, yemek tutkunlarının da keyif alacağı bir yer. Buradaki lezzet durakları sahiden efsanevi” diyen müellifimiz Saffet Emre Tonguç, esnafın söylediği şu kelamları hatırlatıyor: “Kapalıçarşı’da berbat yemek olmaz, yapan da burada barınamaz.”
Aslan Restaurant
Kurulduğu 1986’dan bu yana kalitesinden ödün vermiyor. Et, balık, mesken yemekleri ve vejetaryen seçenekler dahil her talebe ve damak tadına hitap ediyor. Aklınızda bulunsun, tatlı çeşitleri ve kaymak konusunda çok iddialılar. @aslanrestaurant (0212) 513 76 10
Bahar Restaurant
Lezzetli konut yemekleri ya da Osmanlı mutfağı için Nuruosmaniye Kapısı’nın çabucak yanındaki Yağcı Han’da olan Bahar Restoran’a düşürün yolunuzu. Her güne özel bir menü çıkıyor lakin her vakit 10’dan fazla çeşit var. Esnafın ağır ilgi gösterdiği Bahar Restoran’a saat 14.00’ü geçirmeden gidin. Aksi takdirde birçok çeşit bitiyor. (0212) 512 74 39
Bursagül Restaurant
Eğer birinci sefer gidiyorsanız biraz şaşırabilirsiniz. Sakın ola ki kuru fasulye sipariş etmeyin, karşılık alamayabilirsiniz. Eski ustalarından kalan ve bir geleneğe dönüşen biçimiyle ‘kanarya’ istemeniz gerekiyor. Yani ‘pilav üstü kanarya’ yahut ‘kanarya ve pilav’ deyin. (0212) 512 08 54
Day Day Pastanesi
Ermenicede ‘amca’ manasına geliyor ‘dayday’. Badem ve elmalı kurabiyesiyle tahinli çöreği çok meşhur. Yıllardır hiç değişmeyen lezzetler sunan Day Day Pastanesi’nin en beğenilen eserlerinden biri de paskalya çöreği. @daydaypastanesi (0212) 519 64 62
Doğan Kebap
Kapalıçarşı’nın lezzet duraklarından biri de Doğan Kebap. Kullandığı etin ve başka gereçlerin kalitesiyle şanı çoktan ülke sonlarını aşmış. Bunu yerli ve yabancı turistlerin akınından anlıyoruz. Ayrıyeten etraf esnafın da favorisi. (0212) 527 53 74
Dönerci Şahin Usta
1969’dan beri bu dükkânda ve o tarihten beri de önündeki kalabalık hiç azalmamış. Oturacak yer beklemeyin. Çabucak herkes üzere sokakta ve ayakta yiyeceksiniz. @donercisahinusta1969 (0212) 526 52 97
Dürümcü Raif Usta
Dürüm konusunda Adana’nın has lezzetini İstanbul’a taşıdıklarını söyleyecek kadar tezli. Dürüme sardığı her tatta farklı baharat deneyen Raif Usta, yıllar içinde tok olanların bile uğramadan geçemediği bir adres haline gelmiş. @durumcuraifusta (0212) 528 49 10
Fahri Usta
Sadece Kapalıçarşı’nın değil, tüm kentin en fenomen yerlerinden biri. Birkaç masanın sığdığı küçük bir yer lakin ünlü gurmelerin bile şapka çıkaracağı lezzetleriyle ünlü. Ben tanıdığımda Fahri Usta 80’ini devirmişti. ‘Müşteri ebediyen haklıdır’ üzere bir ideolojisi yoktu. Tersine bazen müşterileri terslediği oluyordu. Fahri Usta maalesef vefat etti ancak gerisinden gelenler bayrağı devraldı. @fahriusta_kapalicarsi (0535) 746 18 12
Fes Kafe
1996’da kapılarını açan Fes Kafe, Doğu ve Batı sentezi üzere. Yer tarihi ancak menüsü, sunum usulü ve işletme anlayışı çağdaş. Sandviçleri, hafif yemekleri ve kahve çeşitleri Batı’dan alınmış fakat mutlaka teğe bir kopya değil. @cafefes (0212) 526 30 70
Gül Ebru Kantin
Kömür ateşinde ağır ağır pişen döner. Kullanılan et de titizlikle seçilince ortaya buradaki üzere bir lezzetin çıkması kaçınılmaz. Dönerinizi Gazianteplilerin ‘kübban’ dediği bir çeşit yuvarlak pide içinde denemeyi unutmayın. @tarihigulebrukantin (0212) 512 33 93
Havuzlu Restoran
Kapalıçarşı’daki seçkin restoranlardan biri. Bu da yüzlerce yıllık bir yapının tam ortasında yemeğinizi yemeniz manasına geliyor. Saray mutfağından örnekleri denemek için ülkü. @havuzlurestaurant (0212) 527 33 46
Kilisli Kebapçı Ali Usta
Önce bir ufak ihtar, şayet 10 bireyden fazla gideceksiniz yerin içine sığmanız sıkıntı. Fakat bu Sezen Aksu, İbrahim Tatlıses ve Orhan Gencebay üzere ünlülerin Ali Usta’ya gitmesine ve buraya ‘sosyete kebapçısı’ lakabının takılmasına pürüz olmamış. Merhum Sakıp Sabancı da müdavimleri ortasındaymış. (0212) 519 04 78
Mardin Et ve Kebap Salonu
Gerçek ustaların elinden çıkmış kebap çeşitleri ve lahmacun deneyimlemek isteyenlerin Kapalıçarşı’daki uğrak yerlerinden biri. (0212) 511 97 08 Pedaliza Restoran Cebeci Han’ın girişindeki bu mütevazı restoran, ismini Lazcada ‘gece kelebeği’ manasına gelen sözcükten almış. Dolmaları ve et yemekleri bağımlılık yaratan cinsten. (0212) 522 59 03
Şark Kahvesi (Timothy Oulton)
Çarşının tam kalbindeki Şark Kahvesi’nin otantik havası değişti. İngiliz tasarım firması Timothy Oulton tarafından satın alınan kahve, artık tıpkı vakitte bir mobilyacı. Yorulduğunuzda oturup bir demli çay yahut Türk kahvesi söyleyebilirsiniz. ‘Blueberry pancake’ini de denemeyi unutmayın. (0212) 520 36 97
65 İŞKOLUNDAN 30 BİN ÇALIŞAN…
* Kapalıçarşı’da 62 sokak, Cevahir ve Sandal isimlerinde 2 bedesten, 18 han, 22 büyük kapı, 2.486 dükkân var.
* Sokak üzerinde 4, han içinde 6, bedestende 1 çeşme görebilirsiniz.
* 1 polis noktası, 1 zabıta karakolu, 1 cami, 4 mescit, 5 banka hizmet veriyor.
* 39 özel güvenlik vazifelisi faal misyon yapıyor.
* Özel bir şirketten 6 işçi çarşının temizliğinden sorumlu.
* Kapalıçarşı, halıcı, derici, gümüşçü, kuyumcu, tekstilci, ikramlık eşyacı, demirci, çantacı kumaşçı üzere 65 işkolundan 30 bin çalışana konut sahipliği yapıyor.
‘DEPREME KARŞI GÜÇLENDİRİLDİ’
Fatih Kurtulmuş, Kapalıçarşı İdare Şurası Başkanı
Çarşının altyapısında, elektrik sisteminde, vücut duvarlarında problemler vardı. Tüm çalışmalar, Anıtlar Kurulu’nun müsaadesi ve 13 kişilik Bilim Kurulu’nun uyumuyla yürütüldü. Çatı onarımı İstanbul Valiliği ile Fatih Belediyesi tarafından yapıldı. Altyapı Türk Telekom, İSKİ, BEDAŞ; vücut duvarları İstanbul Valiliği, Kapalıçarşı kat malikleri ve Fatih Belediyesi tarafından yenilendi. Zelzele üzere felaketlere karşı çarşının temel noktaları güçlendirildi. Onarım çalışmaları hala devam ediyor lakin pek çok noktada artık iskeleler kaldırıldı. Konuklarımız gönül rahatlığıyla gezebilirler.
Tarihi çarşı bu sinemalara renk kattı…
Uğur Vardan-Hürriyet sinema muharriri
‘Üç Bin Yıllık Bekleyiş’ (Three Thousand Years of Longing-2022)
◊ Direktör: George Miller
◊ Oyuncular: Tilda Swinton, Idris Elba, Aamito Lagum, Nicolas Mouawad, Ece Yüksel, Burcu Gölgedar, Zerrin Tekindor
‘Skyfall’ (2012)
◊ Direktör: Sam Mendes
◊ Oyuncular: Daniel Craig, Javier Bardem, Naomie Harris, Judie Dench
‘Uluslararası’ (The International-2009)
◊ Direktör: Tom Tykwer
◊ Oyuncular: Clive Owen, Naomi Watts, Armin Mueller-Stahl, Ulrich Thomsen, Haluk Bilginer
‘Takip: İstanbul’ (Taken 2-2012)
◊ Direktör: Olivier Megaton
◊ Oyuncular: Liam Neeson, Famke Janssen, Maggie Grace, Leland Orser, Rade Serbedzija
‘Rusya’dan Sevgilerle’ (From Russia with Love-1963)
◊ Direktör: Terence Young
◊ Oyuncular: Sean Connery, Robert Shaw, Lotte Lenya, Daniela Bianchi, Bernard Lee
‘Altın Yumruk İstanbul’da’ (The Accidental Spy-2001)
◊ Direktör: Teddy Chan
◊ Oyuncular: Jackie Chan, Min Kim, Eric Tsang, Vivian Hsu, Murat Yılmaz
Il Sesso del Diavolo (1971)
◊ Direktör: Oscar Brazzi
◊ Oyuncular: Rossana Brazzi, Sylvia Koscina, Maitena Galli, Fikret Hakan, Güzin Özipek
EN İLGİ ALIMLI UĞRAK NOKTALARI
“İstanbul’un büyülü dev çarşısında tam olarak ne aradığınızı bile anlayamadan saatlerce dolaşabilirsiniz. ‘Kapalıçarşı kapalı kutudur’ derler” diyen Saffet Emre Tonguç’un küçük rehberi çok işinize yarayacak…
İç Bedesten
1461’de Fatih Sultan Mehmet vaktinde yapılmış özgün çarşı İç Bedesten, Kapalıçarşı’nın tam ortasında. Eski Bedesten yahut Cevahir Bedesteni olarak da isimlendirilen kısım, göz alıcı antikacılar ve kuyumcularla dolu.
Sandal Bedesteni
Nuruosmaniye Kapısı yakınındaki Sandal Bedesteni geçmişte lüks kumaş ve pahalı taş satın almak isteyenlerin cennetiymiş. Şimdiyse paşmina, deri, taklit kıyafet ve çanta cenneti.
Boybeyi Kuyumcusu
Kaybolmaktan korkanlar için çarşının içinde kimi dikkat alımlı noktalar var. Bunlardan biri 1850’lerden kalma Çukur Muhallebicisi. Bu iki katlı hoş bina bugün Boybeyi isminde bir kuyumcuya mesken sahipliği yapıyor.
Cashmere House
Hindistan’dan ve Nepal’den gelen envai çeşit şal, fular, paşmina bayanların çok ilgisini çekiyor. Eserler çok sıradışı, fiyatlar da uygun. (Keseciler Caddesi No: 49-51) @cashmerehouse
Dhoku (Eski ismiyle EthniCon)
Hasar görmüş eski kilim kesimlerinden oluşan, değişik patchwork halılar bulabileceğiniz dükkânlardan biri. Sattıkları eserler Architectural Digest üzere dünyanın en değerli dekorasyon ve tasarım mecmualarına çıkıyor. (Takkeciler Sokak No: 58-60)
Hayrullah Sağtan
‘Truva’ (Troy) yahut ‘Boleyn Kızı’ (The Other Boleyn Girl) üzere Hollywood sinemalarına ve ‘Muhteşem Yüzyıl’ üzere bir periyoda damgasını vuran dizilere mücevher yapıyor. Yerini bulmak güç lakin içerisi meraklısı için adeta bir vaha. (Astarcı Han No: 25/3)
