Birçok aile pandemi sebebiyle verdikleri uzun ortadan sonra birinci yaz tatillerine çıkıyor. Kısıtlamaların ve seyahat yasaklarının olduğu devirlerde ise havayolları talebin düşmesiyle birlikte önemli maliyet kesintilerine gitti. Fakat kısıtlamalar bitip, yolcular döndükçe havayolları tarafından kaybedilen bagaj ölçüsü da artmaya başladı. Nisan ayında yolcular tarafından teslim edilen her bin bagajdan yaklaşık altısı ABD havayolları tarafından kaybedildi.
İspanyol bir sigorta şirketine nazaran, kaybolan bagaj sayısı 2019 yılına nazaran yüzde 30 arttı. İşçi külfeti çeken havayolları şirketleri, artan seyahat talebinin yanı sıra bagaj süreçlerine de yetişmekte zorlandıkça daha da fazla bavul kayboluyor.
Bazıları bu periyodu ‘kayıp bagaj yazı’ olarak isimlendiriyor.
Heathrow have invented a new game where you have to climb over loads of luggage in order find your own. pic.twitter.com/SgBpwMpQnH
— Christian Mitchell (@MitchellCMM) July 14, 2022
“Heathrow, kendinizinkini bulmak için bir sürü bagajın üzerinden tırmanmanız gereken yeni bir oyun icat etti.”
Havaalanında yaşanan karışıklığın akabinde Heathrow, yüzlerce kayıp bagajı, daha sonra sürece alınmak için bir köşeye yığmak zorunda kaldı. Şirket, yolcuların check-in süreçlerini yapmak ve bagajları düzenlemek üzere havayolu şirketleri tarafından istihdam edilen yer çalışanının eksikliğinden yakındı. Misal kayıp çanta mezarlıkları ise New York, Washington DC, Dublin, Amsterdam ve öbür yerlerde de görüldü.
BAVULSUZ 7 HAFTALIK GEZİ
Bazı havayollarının, yolcunun bagajının geri dönmesi üç haftadan fazla sürdüğü takdirde, yedek giysi ve ayakkabı harcamalarını telafi edecek siyasetleri var.
Zürih’ten Portland’a uçan Pascal Sigg’in bagajlarının kaybolmasının akabinde yedi haftalık ABD gezisi neredeyse kabusa döndü. “İki ve dört yaşlarındaki çocuklarla ABD’de yedi haftalık bir gezideyiz ve gereksinimimiz olanı satın almamız gerekip gerekmediğini bilmiyoruz. Bu karmaşa her saat daha da kötüleşiyor” diyor.
BAGAJINDAN BİR DAHA ASLA HABER ALAMADI
Şubat ayında Mexico City’den Lima’ya uçan Deborah Sergeant, “Uçaktan indikten sonra yaklaşık üç saat bagajımı bekledim ve sonunda bir havayolu çalışanının gelip bana sistemde çantamın kaydının bile olmadığını söylemesini dinledim” diyor. “Bana ‘Biz onu arayacağız ve sen de birkaç hafta Lima’da kalsan güzel olur, böylelikle bulunursa sana daha kolay gönderebiliriz’ dedi. Fakat sonra hiç haber alamadım.”
Sergeant’ın kestirimine nazaran bavulunda bin 500 dolar pahasında eşya vardı. Tazminat alamadığı ve çok sayıda yeni eşya alması gerektiği için de cebinden önemli ölçüde para çıktı.
‘GERÇEK BİR BEŞERLE KONUŞMAK İMKANSIZ’
YouTuber Connor Colquhoun ve grubu, Haziran ayında Heathrow ve Los Angeles ortasında iki çanta dolusu çekim gerecinin kaybolmasının akabinde 50 bin dolar ziyana uğradı. “İndiğimizde bize hiçbir şey söylemediler” diyor. “Havayolu şirketiyle neredeyse her gün tekraren bağlantıya geçmeye çalıştık ve hiçbir haber alamadık. Gerçek bir beşerle konuşmak imkânsız.“
Massive congratulations to @AerLingus, you've constantly innovated the bag losing industry. Now with this breakthrough, they will also lose you on the mystery flight. pic.twitter.com/1VKZ93rRNl
— Connor (@CDawgVA) July 13, 2022
“Çanta kaybetme kesimine daima yenilikler getirdiniz. Artık bu buluşla, gizemli uçuşta sizi de kaybedecekler.”
‘SONUNDA PES ETTİM’
Sosyal medyanın ilgisi ise çoklukla cevap vermeyen yardım çizgilerinden geri ödeme almalarına yardımcı oluyor. Birtakım bireylerin ise lakin günlerce süren telaşlı bekleyişin akabinde bavulları konut adreslerine iade ediliyor.
Ancak herkes bu kadar şanslı değil…
İstanbul’dan Bodrum’a gerçekleştirdiği uçuşunda kızı ve kendisine ilişkin iki bagajında kaybolduğunu söyleyen 35 yaşındaki Pelin Koşar, sürecin onu tükendirdiğini söylüyor.
“Bodrum’a ulaşmanın heyecanıyla uçaktan indik ve valizlerimizi beklemeye başladık. Fakat tüm bavullar çıkmasına karşın kızım ve benim bavulum ortada yoktu. Gece geç saatlerde indiğimiz için de etrafta pek fazla yetkili yoktu. Zor da olsa bir yetkili bulduktan sonra bagajımın bir sonraki uçak ile geleceğini söylediler ve beklettiler. Lakin tam bir hüsran yaşadık. Zira bir sonraki uçakta da valizlerimiz yoktu. Vazifeliler ise bir formda ulaştıracaklarını söyleyerek yanımızdan ayrıldılar. Kızım ve ben yalnızca sırt çantalarımızla kaldık ve yeni kıyafetler satın alarak tatilimizi yaptık. Büyük bir havayolu şirketi olduğundan kaybolacağını asla düşünmüyor, kesinlikle bulunur diyordum. Lakin 10 gün sonunda bagajımın bulunamadığına dair bir bildiri aldım. Derhal telefona sarıldım ancak karşımda kaygımı dinleyecek bir yetkili bile yoktu. Bu süreçte o kadar yıprandım ki sonunda pes ettim.”
SEKTÖR İŞGÜCÜ EKSİKLİĞİYLE ÇABA EDİYOR
Teknolojik gelişmeler sayesinde, kaybolan bagaj sayısı son 10 yılda düşüş eğilimindeydi. Ta ki 2019 yılında bir sıçrama gösterene kadar…
Seyahat acentesi yöneticisi Marc Casto, “Önemli sayıda insan bagajlarına kavuşamayacak” diyor. “Seyahat kesiminin her kesiti, kapı vazifelileri ve bagaj görevlilerinden uçuş vazifelileri ve havayolu pilotlarına kadar işgücü eksiklikleriyle gayret ediyor.”
KIYMETLİ EŞYA, EVRAK VE PARANIN ÖDEMESİ YAPILMAZ
Tüketici Problemler Derneği Sigorta Kurul Lideri Taner Çağatay, “Bavulun kaybolması, çalınması ve yıpranması üzere olaylar can sıkıcı olabiliyor. Bu üzere riskler için ise tüketicin bu çeşit riskleri garanti altına alabileceği seyahat sigortaları mevcut. Seyahat sigortası valizin başına gelebilecek risklerle birlikte valizin içindeki eşyalarınıza da muhakkak bir limitle teminat sağlar” açıklamalarında bulunuyor.
Bir bilişim şirketi olan SITA tarafından yakın vakitte yapılan bir araştırma, 2021’de bagajların yüzde 24’ünün hasar gördüğünü, geciktiğini, kaybolduğunu yahut çalındığını tespit etti. SITA’ya nazaran, transferde geciken çantalar, kayıp bagajın yüzde 41’ini oluşturuyor ve bu, evvelki yıla nazaran dört puanlık bir artış.
Çağatay, yaptığı açıklamada seyahat sigortasının içeriğini açıklarken birtakım değerli mevzulara da değiniyor.
“Bavulun kaybolması yahut gecikmesi halinde bavulumuzun içindeki günlük acil kullanacağımız gereksinimlerimize yaptığımız harcamalar karşılanır. Örneğin; pijama, diş macunu, diş fırçası, tıraş materyalleri. Sigorta bu tıp masrafları makul düzeyde öder. Ayrıyeten bavulumuzun içinde kaybolan başka eşyalarınız da makul bir limite kadar ödenir. Burada değerli kaybolan eşyanın faturalı olması. Faturanın ibrazı yolcudan istenir. Sigorta şirketi kaybolan valizin içindeki mücevherat, değerli evrak yahut para varsa bu bahiste ödeme yapmaz. Şayet valiz hasar görmüş yırtılmış yahut kaybolmuş ise tamir ettirme yahut belirli limitle yeni valiz parası için de tazminat öder. Burada değerli olan tüketicinin hava alanından ayrılmadan önce ayrıntılı tutanak tutturması ve evraklarının eksiksiz olduğuna dikkat etmesidir.”
Peki kayıp bagajı bulmak için diğer neler yapılabilir? İşte kimi profesyonel ipuçları…
– Şayet bagajınızı bulamıyorsanız birinci gideceğiniz yer havaalanının kayıp bagaj kısmı olmalı.
– Seyahat öncesi bavulunuzda bulunan daha evvelki tüm barkod etiketlerini çıkarın. Bilhassa tıpkı havayoluna ilişkin bir etiket ise takip sisteminde karışıklığa sebep olabilir.
– Bagaj sistemine takılabilecek her türlü ipi yahut halatı çıkarın.
– Çantanızın kaybolması ve gecikmesi durumunda görsel deliliniz olması için her vakit bagajınızın fotoğrafını çekin.
– Bagajınıza telefonunuzdan da çarçabuk izleyebileceğiniz takip aygıtı takın.
– Mümkünse kabin uzunluk valizler kullanıp, eşyalarınızı yanınızda bulundurun.
– Şayet bulunduktan sonra eşyalarınızda bir hasar varsa havaalanından çıkmadan evvel rapor verin. Uzmanlar, hasarlı bir çantayla ilgili olarak, havayolu şirketinin hasarın tesisten ayrıldıktan sonra meydana geldiğini argüman edebileceğini söylüyor.
– Mümkün olduğunca aktarmasız uçuşlar gerçekleştirin. Şayet bir aktarma gerekliyse, çantalarınızın aktarılması için kâfi vakit olduğundan emin olun.
– Tüm kıymetli eşyalarınızı bir bavulda tutmak yerine riski bölün.
