Amerikan televizyon kanalı CNN, ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin Pasifik ülkeleri tipinde Çin ile egemenlik ihtilafındaki Tayvan’ı ziyaret etmesinin beklendiğini bildirdi.
CNN’in biri Amerikalı oburu Tayvanlı, ismi açıklanmayan iki hükümet yetkilisine dayandırdığı haberine nazaran, Pelosi, Singapur, Malezya, Güney Kore ve Japonya’yı kapsayan ziyaretlerinin durakları ortasında Tayvan’a uğrayıp bir gece geçirecek.
Meclis Lideri’nin resmi internet sitesinde dün ziyaret programına ait yayımlanan açıklamada Tayvan’a yer verilmemişti.
Cuma günü ABD’den ayrılarak Hawaii’de mola veren Pelosi ve beraberindeki 5 kişilik Kongre heyetinin, bu sabah Singapur’a ulaştığı bildirilmişti.
Singapur Dışişleri Bakanlığının açıklamasında, Pelosi’nin Singapur Devlet Lideri Halimah Yakob, Başbakan Lee Hsien Loong ve birtakım bakanlarla bir ortaya geleceği söz edilmişti.
Açıklamada, Pelosi’nin ayrıyeten Singapur’daki Amerikan Ticaret Odasının resepsiyonuna katılacağı belirtilmişti.
Ziyarette Pelosi’ye, Temsilciler Meclisi Dış Bağlantılar Komitesi Lideri Gregory Meeks, Gazi İşleri Komitesi Lideri Mark Takano, Yollar ve Araçlar Komitesi Lider Yardımcısı Suzan DelBene, İstihbarat Daimi Özel Komitesi üyesi Raja Krishnamoorthi ve Silahlı Kuvvetler Komitesi ile Dış Bağlar Komitesi üyesi Andy Kim eşlik ediyor.
ÇİN’DEN SERT UYARI
Çin ise Pelosi’nin Tayvan’a da muhtemel bir ziyareti içereceği tez edilen seyahat programını “yakından izlediğini” bildirdi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, Pekin’deki günlük basın toplantısında, Pelosi’nin ziyaret programında, Tayvan’ın isminin anılmamasıyla ilgili soruya verdiği cevapta, “Kongre’nin yaptığı açıklamayı ve Pelsosi’nin takımının Twitter paylaşımlarını gördük. Ziyaretin gündemini yakından izliyoruz.” dedi.
Ziyaretle ilgili önemli tasaları olduğunu ve karşı çıktıklarını tekraren yinelediklerini vurgulayan Sözcü Cao, “Olası ziyaret, iç işlerine açık bir müdahale manasına gelecek, Çin’in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal edecektir. Pelosi, şayet ziyareti yapmakta ısrar ederse bunun önemli sonuçları olacaktır.” diye konuştu.
“HER TÜRLÜ OLASILIĞA HAZIRLIKLI OLACAĞIZ”
Devlet Lideri Şi Cinping’in, ABD Lider Joe Biden ile 28 Temmuz’da yaptığı telefon görüşmesinde, Çin’in Tayvan problemindeki tutumunu ortaya koyduğunu, “egemenliği ve toprak bütünlüğünü muhafazanın 1,4 milyar Çinlinin ortak iradesi olduğunu, halkın iradesinin çiğnenemeyeceğini, ateşle oynayanın yanacağını” vurguladığını hatırlatan Cao, şunları kaydetti:
“ABD tarafına şunu tekrar hatırlatmak isteriz ki; Çin, her türlü olasılığa hazırlıklı olacaktır, Çin ordusu alsa boş durmayacaktır. Çin tarafı, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumak için gereken önlemleri alacaktır.”
NE OLMUŞTU?
Pelosi’nin seyahat kapsamında Tayvan’ı ziyaret edeceğine ait söylentiler ABD-Çin bağlarında tansiyona sebep olmuştu.
Çin Savunma Bakanlığı, bu hafta içinde yaptığı açıklamada, Pelosi’nin ziyaretinin gerçekleşmesi halinde askeri karşılık verebileceği ikazında bulunmuş ve “Pelosi Tayvan’ı ziyaret ederse, Çin ordusu boş durmayacak.” tabirini kullanmıştı.
Dışişleri Bakanlığı da mümkün ziyaretle ilgili, “Her çeşit olasılığa hazırlıklıyız. Şayet ABD tarafı ziyarette ısrar ederse egemenliğimizi ve toprak bütünlüğümüzü korumak için güçlü ve kararlı önlemler alacağız.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Pelosi’nin mümkün ziyareti nedeniyle ABD ve Çin ordularının Tayvan yakınlarındaki askeri hareketliliği artırmıştı.
ABD donanmasının Pasifik’teki 7. filosuna bağlı vazife yapan Ronald Reagan savaş gemisi, hafta başında harp filosuyla Singapur’dan ayrılarak kuzeydoğu tarafında Güney Çin Denizi’ne gerçek hareket etmişti.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu donanması da hafta sonunda Tayvan Adası’nın karşı kıyısındaki Fucien ve Güney Çin Denizi kıyısındaki Guangdong eyaletlerinde tatbikatlar düzenlerken, bölgeler gemi trafiğine kapatılmıştı.
NİSANDA PLANLANAN ZİYARET İPTAL EDİLMİŞTİ
82 yaşındaki Pelosi’nin nisanda Tayvan’a yapmayı planladığı ziyaret, Kovid-19’a yakalandığı gerekçesiyle iptal edilmişti.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, o günlerde Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaretinin “tek Çin” prensibinin tanımladığı “kırmızı çizginin aşılması” manasına geleceği ihtarında bulunmuştu.
Ziyaretin gerçekleşmesi halinde Pelosi, 25 yıl ortadan sonra Ada’yı ziyaret eden birinci ABD Temsilciler Meclisi Lideri olacak. Daha evvel, 1997’de Newt Gingrich, bu vazifesi yürütürken Tayvan’ı ziyaret etmişti.
