Ukrayna’daki savaş bütün şiddetiyle devam ederken, ülkenin doğusunda hayat süratle olağanlaşmaya başlamış durumda. Savaşın birinci günlerinde Kiev’i işgal etmek isteyen ama hedeflerine ulaşamayan Rus ordusunun tüm güçlerini Donbas’a ağırlaştırması, ülkenin geri kalanına yaraları sarma için dahi olsa nefes alınacak bir atmosfer yarattı.
Ülkenin doğusunda kanlı çatışmalar tüm şiddetiyle devam ederken, başşehir Kiev ve etrafında gece kulüpleri, restoranlar ve kafeler birer ikişer açılmaya başladı.
Savaş acılarını hala en derinde yaşayan, kayıplarına yas tutan ve hatta aile fertlerinin nerede olduğunu dahi bilmeyen beşerler, “Korkmaktan bıktık! Hayatımıza devam etmeye çalışıyoruz ancak öteki taraftan acının her vakit yanı başımızda olduğunu biliyoruz” diyor.
Savaşın bir an evvel bitmesi ve yerle bir olan kentlerinde tekrar özgürce yaşama isteğini taşıyan milyonlarca insan, içinde bulundukları meçhul süreçte hayata nasıl tutunuyor? Savaş yaralarını sarmaya çalışan ve “normale” dönen Kiev’de gündelik hayatın nasıl devam ediyor?
Kiev’de bir küme genç taşınabilir bir barda düzenledikleri doğum günü partisinde… Fotoğraf: AP
‘YENİ BERLİN’E HOŞGELDİNİZ!’
Kiev’i çevreleyen çatışmaların son bulmasıyla kurulmaya başlanan semt pazarlarını dolaştığınızda, hayatın eski normaline döndüğü görülüyor. Milyonlarca insan sığınaklarından çıkarak beşerlerle bir ortaya gelmeye, toplumsallaşmaya ve dostlarıyla vakit geçirmeye uğraşıyor.
Özellikle, son birkaç aydır kuşatma altında olan ve sığınaklara hapsolan beşerler için dışarıda olabildiğince vakit geçirmek bir kurtuluş üzere.
Kiev’de yaşayan ve kenti terk etmemiş bireylerden olan tanınmış bir DJ, kurduğu ikinci el kıyafet pazarında müşterilerine tekno müzik dinletiyor. Bir taraftan da içinde bulundukları jeopolitik krize ve Soğuk Savaş devrine dikkat çekmek istercesine, müşterilerini “yeni Berlin”e beğenilen geldiniz diyerek karşılıyor.
Ukrayna’da savaşın bilançosu gün gün ortaya çıkıyor. Savaş devam ederken yüzlerce sivilin kaybolduğu ortaya çıktı. Hayatlarını kaybedip kaybetmedikleri ise tam bir bilinmez. Resmi bir kurum da bulunmadığı için aileler kendi yakınlarını bir dedektif üzere aramaya koyuldu.
‘KAZANDIĞIMIZ TÜM PARAYI SİLAHLI KUVVETLERE BAĞIŞLIYORUZ’
Elbette, başkentte yaşanan bu rahatlama uğraşlarına karşın dayanışma ruhu da gelişiyor. Örneğin, açılan yerlerin gelirlerinin büyük bir kısmı Ukrayna Ordusuna hibe ediliyor.
Bir giysi mağazasında tezgahtarlık yapan Yana Koval, “Sabahın erken saatlerinde açtıkları dükkânda kazandığımız tüm parayı silahlı kuvvetlere bağışlıyoruz” dedikten sonra “Onlar için buradayız” demeyi de ihmal etmiyor.
Dört ay sonra gelen kısmi rahatlık nedeniyle birçok aile parklara akın ederken, gençlerin büyük bir kısmı da yeni yeni açılmaya başlanan cümbüş yerlerinde vakit geçirmeye başladı.
Rus ordusunun askeri amaçlarını değerli ölçüde değiştirmesi sebebiyle Kiev kenti etrafına iki haftadır hava saldırısı düzenlenmiyor. Yetkililer günün muhakkak saatlerinde hava saldırısı sirenlerini çalsalar da, kent sakinlerinin büyük bir kısmı ihtarları görmezden geliyor.
‘RANDEVULAR VERİLİYOR, BÜYÜK DOĞUM GÜNÜ PARTİLERİ DÜZENLENİYOR’
Savaşın başladığı günden bu yana saat 23.00’de uygulanan sokağa çıkma yasağı devam ederken, Kievliler savaş yaralarını geride bırakmak için öğlenden sonra mesken partileri düzenliyor. Bilhassa, pazar günleri yüzlerce insan düzenlenen konut partilerine katılmak için harabe haline gelmiş binaların önünde kuyruklar oluşturuyor.
Geçtiğimiz hafta Kiev’de düzenlenen bir stand-up gösterisinde, genler savaşın getirdiği acıları geride bırakarak keyifli vakit geçirme fırsatı yakaladı. Fotoğraf: AP
Kiev’de açık kalan bir düzine restorandan biri olan Kometa pizza restoranının sahibi Anna Levchuk olağanlaşma adımlarına ait, “Bütün bunlar sizi aldatmasın; zira hâlâ yıkıcı bir savaştayız. Sokaklara akın edenler bir ortaya geldikleri her anda savaşın gidişatından bahsediyor. Herkes farklı hallerde de olsa bu savaştan etkileniyor” dedi.
Birçok restoran üzere savaş başladığında dükkanlarını kapattıklarını, süratlice ordu ve hastaneler için yemek pişirmeye başladıklarını söyleyen Levchuk, “Restoranımız olağan zamanlardakinden daha boş olsa da beşerler yavaş yavaş gelmeye başlıyor” tabirini kullandı ve ekledi:
“İnsanlar tekrar randevuya çıkıyor ve yine büyük doğum günü partileri düzenlemeye başlıyor. İnsanların savaş acılarını ve gerilimi atmak için bir yol bulmaya gereksinimleri var; bunu büsbütün anlayabiliyorum.”
Yetkililer ve insan hakları savunucuları, Rusya’nın evvelki savaşlarında da bu tip olaylar görüldüğünü, kaçırma ve kaybetme modelinin Rus savaş stratejisinin bir sonucu olduğunu söylüyor. Bunun emelinin bir endişe iklimi yaratma ve sivil direnişi demoralize etmek olduğu belirtiliyor. Rus yetkililer ise sivilleri maksat almadıklarını ısrarla ileri sürüyor. Son olarak, Ukrayna hükümeti, bugüne kadar 765 kaybedilme olayı kaydettiklerini açıkladı.
‘RUSÇAYI BÜSBÜTÜN TERK ETTİK!’
Kiev’deki çabucak hemen her restoran yahut bar da Ukrayna bayraklarının yanı sıra, ülkenin silahlı kuvvetlerini destekleyen posterlerle her yerde karşılaşmak mümkün. Her sokak köşesinde ise duvar yazılamaları ve fotoğraflarında, savaş zıddı sloganlar ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’i yeren fotoğraflara rastlamak mümkün.
Levchuk ayrıyeten günlük kullanılan lisanda de Rusçayı büsbütün terk edildiğini söylüyor. Birçok insan Rusçandan arındırılmış bir Ukraynaca konuşurken, yer sahipleri de müşterilerine sadece Ukraynaca hitap ettiklerini söylüyor.
Levchuk’un pizza dükkanının çabucak karşısında bulunan küçük bir fotoğraf galerisi yöneticisi olan Valeriy Shevchenko ise insanların sokaklara çıkmasıyla sanat hayatının da yavaş yavaş olağana dönmeye başladığını belirtiyor.
Shevchenko, “Kiev hayalet bir kente benziyordu fakat sokakların yine dolmaya başlaması sanat galerisinin de nihayet tekrar dolmaya başlamasını sağladı. Korkmaktan bıktık ve yorulduk. Ancak elbette kimse savaşı da unutmuş değil” tabirini kullandı.
Yazın gelmesiyle giderek artan sıcaklıklar nedeniyle Kiev halkı Dinyeper Irmağına akın etti. Fotoğraf: AP
HALK DİNYAPER IRMAĞINA AKIN EDİYOR
Yaz ayının gelmesiyle birlikte giderek sıcaklaşan havalar nedeniyle Kiev halkı her yıl yaptığı üzere Dinyeper Irmağı boyunca uzanan kıyıları doldurmaya başladı. Lakin, yetkililer ikazlarda bulunarak kent sakinlerinin kentin dış kısımlarına çıkmamalarını istiyor.
Dinyeper Irmağı boyunca tehlikenin devam ettiğini belirten yetkililer, ırmak ve göl etraflarında patlamamış mayın olma mümkünlüğü konusunda halkı uyarıyor. Bilhassa, insanların suya girmemesi konusunda sıklıkla ihtarlar yapılıyor.
Öyle ki, hafta başında Odesa’da denize giren bir adamın, Ukrayna güçleri tarafından denize döşenen mayınlara basması sonucunda hayatını kaybetmesi, yaz ayının gelmesiyle birlikte misal olayların yaşanabileceği ihtimalini gündeme getirdi.
Gözden Kaçmasın
‘BU SAVAŞTA EN PARLAK VE EN YAVUZ GENÇLERİMİZ ÖLÜYOR’
Geçtiğimiz hafta savaşta Kharkiv yakınlarında savaşırken hayatını kaybeden aktivist Roman Ratushny’nin cenazesi için Ukrayna’da büyük bir merasim düzenlendi. Ratushny, yasadışı inşaat ve yolsuzluk ihalelerinde ön plana çıkan ve 2013 yılındaki protestolarda ön plana çıkmış bir isimdi.
Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’nun devrilmesiyle sonuçlanan protestolarda isminden sıkça bahsettiren Ratushny, Ukrayna için epey tanınan bir figürdü. Savaşın başlangıcında askere katılarak büyük simge haline dönüşmüştü. Merasime katılanlardan aktivist Ivana Sanina, yaptığı konuşmada “Bu savaşta en parlak ve en bahadır gençlerimiz ölüyor” diyerek göz yaşlarını tutamadı.
Geçtiğimiz hafta Kharkiv’de hayatını kaybeden aktivist Roman Ratushny’nın cumartesi günü düzenlenen cenaze merasimine yüzlerce insan katıldı. Fotoğraf: AP
Pek çok Ukraynalı için savaşın giderek uzaması ve ortaya çıkan yıkım tablosu yeni kuşağın üzerinde ağır bedeller doğuracağını gözler önüne seriyor. Sanina, “Ratushny, yeni ve bağımsız Ukrayna’nın sesi olacaktı. Önünde çok büyük bir gelecek vardı” tabirini kullandı.
Her gün 200 kadar Ukraynalının bu savaşta hayatını kaybettiğine inanılıyor. Fotoğrafçı Valya Polishchuk, Kiev’in yine toparlandığını ve halkın olağana dönmesini görmekten şad olduğunu söylese de, halkın ülkesi için hayatını kaybedenleri asla unutamayacağını da ekledi.
‘BURAYA GELMEK VE SAVAŞI BİRAZ OLSUN UNUTMAK ÇOK GÜZEL’
Geçtiğimiz hafta sonu ise Kiev velodromunda bir küme erkek ve bayan bisiklet binerek bir ortada spor yapmanın keyfini sürüyordu. 1913’den kalma Kiev’in en eski spor tesisi olan velodromda Artur Kulak ve kadro arkadaşları, yalnızca spor yapmanın keyfine varmak ve bir ortada hoş vakti geçirmek için uzun saatler boyunca bisiklet sürdü.
“Buraya gelmek ve savaşı biraz olsun unutmak çok hoş. En çok sevdiğin şeyi yapmak ve diğer hiçbir şeyi düşünmemek hayli rahatlatıcı” dedi ve göz yaşları içinde cepheye giden ve hayatını kaybeden insanları andı.
