Dünyanın yükselen gücü Çin, ekonomik, askeri ve teknolojik alandaki üstünlüğünü her geçen gün arttırıyor. Geçtiğimiz haftalarda İngiltere İç İstihbarat Servisi’nin (MI5) ve ABD Federal Soruşturma Bürosu’nun (FBI) yaptığı ortak açıklamada ortaya attığı Batı’daki ülkelerde okuyan Çinli öğrencilerin Pekin idaresi için casusluk faaliyetlerinde bulundukları tezi gündeme bomba üzere düştü.
Temmuz ayının birinci günlerinde ortaya çıkan ve oyunun kurallarını baştan aşağıya değiştirdiği argüman edilen istihbarat faaliyetlerine ait MI5 Lideri Ken McCallum açıklamalar yaptı. McCallum, üniversitelerde gerçekleştirilen “hassas” akademik araştırmalarda yer alan Çinli öğrencilerin son üç yılda değerli bilgilere erişerek ülkeden ayrıldıklarını duyurdu.
ABD ve İngiltere’de yapılan incelemelerde, geliştirilen teknolojinin ve akademik çalışmalarda yer alan Çinli öğrencilerin elde ettikleri bilgilerin Çin’in endüstriyel ilerlemesinde kıymetli katkılar sağladığı düşünülüyor.
Peki nitekim, tüm dünyaya yayılan Çinli öğrenciler gittikleri ülkelerin ulusal güvenliği için “kalıcı” ve “büyük” bir tehdit oluşturuyor mu?
MI5 Genel Müdürü Ken McCallum ve FBI Yöneticisi Christopher Wray, MI5’ın Londra merkezi Thames House’da düzenledikleri ortak basın toplantısında, Pekin idaresinin İngiltere de dahil olmak üzere Batı Yarımküre’de yürüttüğü istihbarat faaliyetlerinin ölçeği konusunda açıklamalarda bulundu. Fotoğraf:AP
ÇİN ASKERİ İSTİHBARATI ÜNİVERSİTELERE SIZIYOR
MI5’ın Çinli öğrencilerin İngiltere’deki faaliyetlerine ait birkaç yıldır yürüttüğü soruşturmada, Batı’nın endüstriyel sırlarının ve fikri üretiminin maksat alındığı, bunun da günden güne otoriterleşen bir Çin Komünist Partisi (ÇKP) inşasına yardımcı olduğu vurgulandı.
MI5 Genel Müdürü McCallum, yüksek teknoloji alanında çalışma yapacak yabancı öğrencilerin ülkeye 2007 yılının Kasım ayında Londra hükümeti tarafından açıklanan Akademik Teknoloji Onay Programı (ATAS) kapsamında kabul edildiğini ve Çin devletinin özel olarak bu programı hedeflediğini açıkladı.
Son aylarda yapılan incelemeler sonucunda ATAS programındaki güvenlik prosedürlerini tekrar ele aldıklarını söyleyen McCallum, en az 50 öğrencinin Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun (PLA) askeri istihbarat üniteleriyle irtibatlı olduğunu argüman etti.
Yeni ele alınan güvenlik prosedürleri çerçevesinde, memleketler arası akademik çalışmalar üzerindeki kontrol artırıldıktan ve Çinli öğrencilere vize kısıtlaması getirildikten sonra ise 50 öğrencinin süratle ülkeyi terk ettiği görüldü.
‘CİDDİ BİR TEHDİT OLARAK GÖRÜYORUZ’
Bilişim başta olmak üzere yüksek askeri teknolojilerinin amaç alındığını açıklayan McCallum, ilgili kuruluşlara mümkün istihbarat faaliyetleri konusunda geniş bir bilgilendirme yapıldığına da değindi ve devam etti:
“Çin, dünya çapında gizlice baskı uyguluyor. Bunun hakkında konuşmamız, harekete geçmemiz gerekiyor. Zira, Çin hükümetini ekonomik ve ulusal güvenliğimiz için uzun vadede önemli bir tehdit olarak görüyoruz.”
McCallum, “Bugün FBI ve MI5’ın liderleri birinci defa halka açık bir platformda yan yana geliyor. Hedefimiz, büyük bir meydan okumayla Çin’e en net cevabı vermek istiyoruz” sözünü kullanırken, Çin’in İngiltere’deki faaliyetlerinin önümüzdeki üç yıl içerisinde ikiye katlanmasından telaş duyduklarını da belirtti.
İşçi Partisi milletvekileri üzerinden İngiltere parlamentosunda değerli bir etraf edinen ve Çin istihbaratı için çalıştığı ortaya çıkan Christine Lee, eski Başbakan David Cameron ile bağış yemeğinde yan yana…
ÇİN, İNGİLTERE SİYASETİNE NASIL İSTİKAMET VERİYOR?
Gerek ABD, gerekse İngiltere yeni bir güvenlik konsepti oluşturulduğunu açıklarken, 2019 yılında IŞİD başkanı Ebubekir el-Bağdadi’nin öldürülmesinden sonra odak noktalarının İslamcı terörden, Çin ve Rusya’dan gelen düşmanca faaliyetlere çevrildiği tabir ediliyor.
Normal kurallarda, Çin’in 2050 yılında kadar Batı’yı yakalamasının bir epey güç olduğunu açıklayan McCallum, yapay zekânın Çin için bir epey özel bir alan olduğunu ve teknoloji casusluğu faaliyetinin bu alanda ağırlaştığını kelamlarına ekledi.
MI5, Christine Lee’yi “etki ajanı” olarak nasıl ele geçirdi? MI5, bu yılın başlarında, Çin kökenli avukat Christine Lee’nin Çin devleti için “siyasi müdahale faaliyetlerinde” bulunduğu kamuoyuna duyurmuştu.
MI5 Lideri ayrıyeten Çin’in Batı bloğunun siyasi süreçlerine müdahale etme teşebbüslerinin dar kapsamlı olduğunu da belirtti. Bu hususta hayli önlemli olduklarını söyleyen McCallum, milletvekillerinin yönlendirmeye açık olduğunu ileri sürdü. Christine Lee örneğine atıfta bulunan McCallum, Pekin idaresinin bu üzere faaliyetlerini ve müdahale teşebbüslerini artıracağını açıkladı.
MI5’ı uyarısı üzerine harekete geçen yetkililer Christine Lee hakkında birçok bilgiye ulaşmıştı. Lee’nin Personel Partisi milletvekili Barry Gardiner’ı desteklemek için yarım milyon sterlin bağışladığı, oğlunu ise Gardiner’ın ofisine yerleştirdiği ortaya çıkarıldı. Lee’nin “Çin Komünist Partisi ismine siyasi müdahale faaliyetleri” yürüten nüfuzlu bir casus olduğu açıklandı.
Boris Johnson’ın istifasına neden olan skandalının altında yabancı istihbarat faaliyetin olabileceği üzerinde duruluyor. Fotoğraf: AP
‘HÜKÜMETİN DÜŞMESİNİN SEBEBİ BU FAALİYETLER OLABİLİR!’
ABD’li ve İngiliz yetkililerin en çok zorlandığı husus, Çin istihbaratının faaliyetlerinin kapsamının tam olarak ortaya çıkarılamamış olması. Bilhassa, ülke siyasetine yönelik aksiyonların yaratacağı kaosun önüne geçilememesi bu alanda yeni önlemleri gündeme getiriyor.
Gardiner’ın arkadaşı Lee’yi başta casus olarak görmediği ve onu siyasi etrafına tanıştırdığı anlaşılıyor. O denli ki Lee, Gardiner ile kurduğu dostluk sayesinde eski başbakanlar Theresa May ve David Cameron ile tanışmış, Birleşik Krallık Güç ve İklim Değişikliği Bakanı Ed Davey ile dostluk kurarak Liberal Parti’ye önemli ölçülerde bağışta bulunmuş.
MI5 Genel Yöneticisi, son yaşanan “Partygate” skandalının ardında da tıpkı faaliyetin olabileceğine değindi. İngiltere’de çok sayıda bakan ve hükümet yetkilisinin istifasına yol açan ve en sonunda Başbakan Boris Johnson’ın misyonu bırakmasına neden olan sürecin de detaylarıyla incelendiği söz edildi.
Siyasi süreçlere yapılan müdahale yalnızca bununla da sonlu değil, istifaların akabinde boşalan koltukları dolduracak bireylerle ilgili çıkan haberlerin siyasi kargaşayı daha da tetiklediği görülüyor. McCallum, bu faaliyetlerle önemli manada uğraş etmeye hazırlandıklarını lakin bundan evvel, acil olarak işleyen bir hükümete muhtaçlık duyduklarını belirtti.
FBI Yöneticisi Christopher Wray
ÇİN İSTİHBARATININ OPERASYONLARI SON YEDİ YILDA YÜZDE 1300 ARTTI
FBI Yöneticisi Christopher Wray ise ortalama her 12 saatte bir, Çin’in ABD’de yürüttüğü operasyonlarla ilgili soruşturma başlattıklarını, bu faaliyetlerin son yedi yılda yüzde 1300 arttığını açıkladı.
Şubat ayındaki Ukrayna işgalinden bu yana Rusya’ya ait hazırlıklarını artırdıklarını söyleyen Wray, gerçekte Pekin’e odaklanmak istediklerini söz etmekten geri durmadı ve devam etti:
“Çin hükümeti teknolojinizi çalarak sizin kurmak istediğiniz sistemin altını oyuyor ve hedeflediğiniz pazara sizin teknolojinizle girerek kendi lehine kullanıyor.”
Wray, Çin’in finansal casusluk ve bilgisayar korsanlığının yanı sıra Pekin idaresinin düşman gördüğü hükümetleri baskı altına almayı ve yönlendirmeyi hedeflediğini de belirtti.
“Ekonomik ve ulusal güvenliğimiz için uzun vadede en önemli tehdidi oluşturanın Çin hükümeti olduğunu daima söylüyoruz” diyen Wray, Avrupa için önemli tehlikelerin kapıda olduğunu ve buna karşı birlikte çalışmalarının gerektiğini ileri sürdü.
‘ONLARI PALAVRA TABİRDE BULUNMAKTAN VAZGEÇMEYE ÇAĞRIYORUZ’
Çin’in Washington Büyükelçiliği Sözcüsü Liu Pengyu, Associated Pres’e yaptığı açıklamada, Çin’in her türlü taarruza karşı çıktığını söyledikten sonra şunları ekledi:
“Çin her türlü siber hücuma karşı şiddetle karşı çıkan ve bununla gayret eden bir ülke. Siber ataklarla çaba ediyoruz. Siber akınları asla teşvik etmeyeceğiz yahut göz yummayacağız.”
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian ise McCallum ve Wray’in açıklamalarından birkaç gün sonraki basın brifinginde kelam konusu savları ele aldı. FBI Yöneticisi Wray’in yorumlarını kıymetlendiren Lijian, “Bugüne kadar ortaya çıkan gerçekler, ABD’nin dünya barışı, istikrar ve kalkınma için en büyük tehdit olduğunu büsbütün kanıtlamıştır” tabirini kullandı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian
Ayrıca, ABD’li yetkilileri hakikat bir bakış açısına sahip olmaya davet eden Lijian, “Onları Çin’deki gelişmeleri tarafsız ve makul bir biçimde görmeye, palavra tabirlerde bulunmaktan ve sorumsuz açıklamalar yapmaktan vaz geçmeye çağırıyoruz” dedi.
‘BU YIL KONGRE SEÇİMLERİNE MÜDAHALE EDECEK KADAR İLERİ GİTTİLER’
Fakat ortaya çıkan en büyük sorun dünya yayılan Çin vatandaşlarının bu ithamlardan nasıl etkileneceği. O denli ki, MI5 Genel Müdürü McCallum, Çin vatandaşları ile ÇKP’ye mensup bireyleri birbirine karıştırmamak gerektiğine dikkat çekti. Bilhassa, Asya zıddı nefret hatalarında artış göz önüne alındığında bu açıklama değerliydi.
Fakat uzmanlar, Çin’in yalnızca ileri teknolojiyi gaye almadığını medya ve hukuk sistemlerini kendi çıkarları için manipüle etmeyi hedeflediklerini de açıklıyor.
FBI Yöneticisi Wray, Çin istihbaratının New York’ta yapılacak bir kongre seçimlerine müdahale edecek kadar ileri gittiklerini ileri sürdü. Wray ayrıyeten, bu yıl düzenlenen Kongre seçimlerine adaylığını koyan bireylerin gaye alındığını, seks çalışanları kullanılarak şantaj yapmaya ve skandal yaratmaya varan hareketleri engellediklerini açıkladı.
The Guardian’da yayımlanan “50 Chinese students leave UK in three years after spy chiefs’ warning”, The New Statesman’da yayımlanan “China’s espionage poses urgent threat to the UK and US” ve BBC’de yayımlanan “Why did MI5 name Christine Lee as an ‘agent of influence’?” başlıklı makalelerden derlenmiştir.
