BM Güvenlik Kurulu’nda “Ukrayna’da Barış ve Güvenliğin Korunması” başlığıyla gerçekleşen toplantıda konuşan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres Ukrayna-Rusya savaşına dair kıymetli açıklamalarda bulundu. Yaklaşık 7 aydır devam eden savaşta tanım edilemez acılara şahit olunduğunu belirten Guterres, “Son gelişmeler tehlikeli ve rahatsız edici. Bir vakitler düşünülemez olan nükleer çatışma fikri, bir tartışma konusu haline geldi. Bu kendi içerisinde büsbütün kabul edilemez. Nükleer silaha sahip tüm devletler, nükleer silahların kullanılmamasını ve etaplı olarak ortadan kaldırılmasını tekrar taahhüt etmeli” dedi.
“REFERANDUM, BM KONTRATI VE MEMLEKETLER ARASI HUKUKUN İHLALİDİR”
Ukrayna’da 2014 yılında başlayan iç savaşın akabinde 2015’te tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden, Rusya’nın resmen tanıdığı Donetsk ve Luhansk bölgelerinin, Rusya’ya bağlanma konusunda referandum düzenleme kararı almasıyla ilgili de konuşan Guterres, “Ukrayna’nın şu anda hükümet denetimi altında bulunmayan bölgelerinde kelamda “referandum” düzenleme planlarına ait haberler beni derinden endişelendiriyor. Bir devlete ilişkin toprakların, diğer bir devlet tarafından kuvvet kullanımıyla ihlak edilmesi, BM Mukavelesi ve milletlerarası hukukun ihlalidir” açıklamasında bulundu.
“İZYUM’DAKİ SON GELİŞMELER EPEY RAHATSIZ EDİCİ”
Geçtiğimiz günlerde İzyum’da bulunan toplu mezarlar hakkında açıklamalarda bulunan Guterres, “İzyum’daki son gelişmeler epey rahatsız edici. Tüm bu argümanlar, hesap verebilirliği sağlamak için kapsamlı bir biçimde soruşturulmalıdır. Mağdurlar ve aileleri adalet, tahlil ve tazminat hakkına sahiptir. Milletlerarası cürümlerde cezasızlığın sona erdirilmesi de temeldir. Buradaki durumda Memleketler arası Ceza Mahkemesi aktif hesap verilebilirliği sağlamak ismine değerli bir role sahiptir. Mahkeme savcısı Ukrayna’daki durum hakkında bir soruşturma başlattı” tabirlerini kullandı.
“DÜNYA NÜKLEER BİR FELAKETİ KALDIRAMAZ”
Rusya ile Ukrayna’nın daima birbirini suçladığı Zaporijya Nükleer Santrali’ndeki durumun telaş verici olduğunu da söyleyen Guterres, “Uluslararası Atom Gücü Ajansı (UAEA), tesisin ve etraftaki alanların güvenliğini sağlamak için alınacak tedbirler konusunda ilgili tüm taraflarla istişarelerde bulunuyor. UAEA’ya çalışmaları için teşekkür ediyorum. Fabrikadaki varlığı kıymetli bir caydırıcıdır. Nükleer tesislere yönelik tüm akınlar sona ermeli.Nükleer altyapıya yönelik rastgele bir hasar, kasıtlı olsun ya da olmasın, hem tesisin etrafındaki hem de çok uzağındaki beşerler için fecî sonuçlar doğurabilir. Dünya nükleer bir felaketi kaldıramaz” dedi.
“TÜRKİYE’NİN DE DAYANAĞIYLA, UKRAYNA LİMANLARINDAN İHRACATIN YİNE BAŞLAMASINI SAĞLAYAN MUTABAKATA VARILDI”
Dün Ukrayna ile Rusya ortasında 250’den fazla savaş esirinin takas edildiği haberini sevindirici bir gelişme olarak nitelendiren Guterres, “Her iki tarafı da tebrik ediyorum. Bu mutabakatın sağlanmasındaki rolleri için Türkiye ve Suudi Arabistan hükümetlerine de teşekkür ediyorum. Ayrıyeten Temmuz ayında Türkiye hükümetinin de dayanağıyla, Ukrayna’nın 3 Karadeniz limanından besin ve gübre ihracatının yine başlamasını sağlayan değerli bir mutabakata varıldı. O vakitten beri, 3 kıtadaki 29 ülkeye 4,3 milyon metrik tondan fazla besin taşındı. Bu, Afganistan, Afrika Boynuzu ve Yemen halkı için muhtaçlık duyulan besin materyallerini taşımak için Dünya Besin Programı tarafından kiralanan 3 gemiyi kapsıyor. Dördüncüsü bugün İstanbul’dan ayrıldı ve beşincisi de yolda. Karadeniz Tahıl Teşebbüsü’nün imzalanmasından sonra, global besin fiyatları, bir yıl öncesine nazaran hala neredeyse yüzde 8 daha yüksekken keskin bir halde düştü. Besin sevkiyatlarının devam etmesi ve artması hayati değer taşıyor. BM ayrıyeten, Rusya ile amonyak dahil olmak üzere Rus besin ve gübre eserlerinin global pazarlara tam erişimi hakkında bir Mutabakat Zaptı imzaladı” açıklamasında bulundu.
“BURADA KORUMAK İÇİN TOPLANDIĞIMIZ MEMLEKETLER ARASI TERTİP, GÖZLERİMİZİN ÖNÜNDE PARÇALANIYOR”
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken da, BM Güvenlik Kurulu konuşmacıları ortasında yer aldı. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in savaşı bitirmeyi değil genişletmeyi seçtiğini belirten Blinken, “Sahte referandumlar yoluyla daha fazla Ukrayna bölgesini ilhak etmeye çalışmak bu türlü bir tahlili imkansız kılıyor. Lider Putin’in, dünyadaki birçok önderin BM’de toplandığı esnada başlattığı ateşi körüklemek için bu haftayı seçmesi, BM Mukavelesini, Genel Kurul’u ve bu kurulu hor gördüğünü gösteriyor. Burada korumak için toplandığımız memleketler arası sistem, gözlerimizin önünde parçalanıyor. Bunun, Lider Putin’in yanına kar kalmasına müsaade veremeyiz, vermeyeceğiz” dedi.
İzyum’da bulunan toplu mezarlardaki birçok cesette azap belirtileri olduğunu da söyleyen Blinken, “Biz burada toplanırken, Ukraynalı ve milletlerarası araştırmacılar, Rus kuvvetleri tarafından 6 ay boyunca denetim edilen İzyum’daki cesetleri çıkarmaya devam ediyor. Bölgede yaklaşık 440 isimsiz mezar var. Şimdiye kadar çıkarılan cesetlerin birçoklarının, kolları kırık ve boyunlarına ip geçirilmiş. Cesetlerde bu türlü azap belirtileri olduğu bildiriliyor” tabirlerini kullandı.
