Birleşmiş Milletler çaresizce uyarıyor: Acil tahlil bulunmazsa, çocuk vefatları patlayacak, birçok ülkede ekmek isyanları çıkacak, felaket çığ üzere katlanacak. Amerikan AP ajansının geniş çaplı araştırmasına nazaran, sonbahar aylarında dünyayı bekleyen en büyük tehlike açlık olacak. Savaş öncesinde Ukrayna-Rusya ikilisi, dünya buğday ve arpa üretiminin üçte birini karşılıyordu. İki ülke mısır, ayçiçek yağı ve gübre üretiminde de dünya önderi. Ukrayna limanlarının ablukada olması ve Rusya’ya uygulanan yaptırımlar, COVID-19 pandemisi sonrası dünyada artan besin fiyatlarına roket tesiri yaptı.
3 AYLIK GERİ SAYIM
Ukrayna’nın Karadeniz limanlarında en az 20 milyon ton tahıl dünya pazarlarına çıkmayı bekliyor, 2022 mahsulünün de hasat vakti geldi fakat ne olacağı meçhul. Rus-Ukrayna eserlerinin en büyük müşterileri kuzey Afrika, Ortadoğu ve Asya ülkeleri, krizin patlama noktaları da bu ülkeler olacak.
Amerikan Massachusetts Üniversitesi kriz idare uzmanı Anna Magurney tahlil bulunmazsa, önümüzdeki aylarda dehşet veren gelişmeler yaşanacağı ihtarında bulunuyor. BM Besin ve Tarım Örgütü FAO datalarına nazaran, en az 400 milyon insan yalnızca Ukrayna tahılına bağımlı.
ŞİMDİDEN BAŞLADI
Çoğu Afrika’da 41 ülkede 181 milyon insan açlıkla yüzleşecek. BM Çocuklara Yardım Fonu UNICEF, çocuk vefatlarında patlama yaşanacağını, yalnızca Somali’de 200 bin insanın açlıktan öleceğini, Sudan’da 18 milyon, Yemen’de ise 19 milyon insanın açlık çekeceğini öngörüyor.
UKRAYNA’DA SON DURUM NE
Ukrayna, olağan kurallarda hububat sevkıyatının yüzde 90’ını Karadeniz kıyısındaki limanlarından yapıyor. Geçen yılın eserleri Rus donanmasının ablukası nedeniyle limanlarda bekliyor. Ukrayna Tarım Bakanlığı, AB’den tahıl sevkıyatında Tuna ırmağı kıyısına silolar inşa edilerek Romanya limanlarının kullanılmasını istedi. Fakat bu maliyeti arttıracak bir tahlil önerisi olarak bedellendiriliyor.
TÜRKİYE TAHLİL ARIYOR
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres haftalardır Moskova’yla Rus ve Ukrayna eserlerinin sevkıyatı konusunda pazarlık yapıyor fakat kıymetli bir ilerleme sağlayamadı. Türkiye de besin krizinin sona ermesi için ağır bir formda çalışıyor.
KRİZ SAVAŞTAN EVVEL BAŞLADI
Dünyada besin fiyatlarındaki artışın tek nedeni Ukrayna-Rusya savaşı değil. Fiyatlardaki artış COVID-19 pandemi sürecinin bitişiyle başladı. Pandemi devrindeki kapanmalar dünyada tahıl üretimini azalttı. Dünyanın öteki büyük üreticileri ABD ve Kanada’da geçen yıl hasat ölçüsü düştü, soya önderi Brezilya’yı kuraklık vurdu, çiftlik hayvanlarının sayısı azaldı. İklim değişikliği nedeniyle Afrika’da bilhassa Somali, Sudan ve Etiyopya’da son 40 yılın en büyük kuraklığı yaşandı.
