ABD İlaç ve Besin Dairesi (FDA), ülkenin önde gelen önlenebilir vefat nedeni olan sigarayla ilgili radikal bir karar alma kademesinde.
TÜM SİGARALARDA UYGULANACAK
FDA’nın hazırladığı yeni plana nazaran, ABD sonları içerisinde satılan tüm sigaralarda nikotin ölçüsü değerli ölçüde azaltılacak ve sigaradaki ölümcül eserlerin asgarî ya da hiç bağımlılık yapmayacak halde ayarlanması zarurî kılınacak.
FDA’dan salı günü yapılan açıklamada Mayıs 2023’e kadar tütün eserlerinde yer alabilecek nikotin ölçüsü için bir üst hudut belirleneceği tabir edildi.
KONGRE’DEN FDA’YA GENİŞ YETKİ
2009 yılında kongrenin FDA’ya tütün eserlerini düzenleme konusunda geniş yetki vermesi sonrası ajansın atacağı adımlar merak konusu olmuştu. FDA kelam konusu yeni düzenleme için hazırlıklarına 2017 yılında başladı. Ülkede her yıl yaklaşık yarım milyon insanın sigaraya bağlı hastalıklardan hayatını kaybetmesi ajansın üzerindeki baskıyı artırdı.
DİKKAT ÇEKEN PLAN: 13 MİLYON YETİŞKİN SİGARAYI BIRAKACAK
Yeni düzenlemenin ana fikri sigarayı nikotin bağımlıları için daha az cazibeli hale getirmek ve onları sigarayı bırakmak için teşvik etmek.
Yüksek derecede bağımlılık yaptığı bilinen nikotin, sigara içindeki öteki kimyasalların bilakis insan bedenine büyük ziyanlar vermez. FDA’nın planına nazaran sigara içenler tütün eserlerinde istedikleri nikotin oranına erişemezlerse bu onları nikotin bandı ve nikotin sakızı üzere eserlere yönlendirebilir ve sigarayı bırakma süreçleri hızlanabilir.
Özetle sigaralardaki nikotin düzeyi ne kadar düşük olursa, bağımlılıktan kurtulmanın da o kadar kolay olacağı düşünülüyor. FDA’nın 2018 yılında yayınladığı bir rapora nazaran bu türlü bir plan beş yıl içinde 13 milyon yetişkinin sigarayı bırakmasını sağlayacak.
DİRENİŞLE KARŞILANMASI BEKLENİYOR
ABD sigara tersi planına dair şimdilik çok az ayrıntı açıkladı fakat bu kapsamdaki bir düzenlemenin yürürlüğe girmesinin yıllar alabileceği konuşuluyor.
Beyaz Saray’ın şimdiye kadarki en tezli sigara aksisi siyasetinin ülkede kaçınılmaz olarak önemli bir direnişle karşılanması bekleniyor. Kelam konusu düzenlemeye asıl direniş göstermesi beklenen kesim ise sigara tiryakilerinden çok tütün şirketleri. Birçok firma kelam konusu planın yasa ihlali olduğunu tez ederek FDA’ya reaksiyon göstermişti. Tütün şirketleri bu noktada yeni tasarıya dava açabilir ve yürürlüğe girmesini geciktirebilir.
Bazı eleştirmenler FDA’nın kararının tam nikotinli sigaralar için karaborsa oluşturacağını ve 20. yüzyıldaki alkol yasağı ile karşılaştırılabileceğini öne sürüyor. FDA ise nikotin eserlerine yasak getirmeyi planlamadığını yalnızca insan davranışlarında önemli değişiklikler sağlayacak adımlar attıklarını savunuyor.
HER YIL 480 BİN KİŞİ ÖLÜYOR
Dünyada en yüksek sigara içme oranları Güneydoğu Asya ve Balkan ülkelerinde görülürken Batı Avrupa ve Amerika’da bu oran daha düşük. ABD’de tütün bağımlılığı koronavirüs pandemisinde hafif bir artış gösterse de yıllardır düşüş eğiliminde.
Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri’ne (CDC) nazaran 2020’de ABD’deki yetişkinlerin yaklaşık yüzde 12,5’i, (30,8 milyon kişi) sigara içiyordu. Bu oran kimi ülkelere nazaran düşük olsa da ABD’de her yıl 480 bin kişi sigarayla bağlı nedenlerden hayatını kaybediyor.
ABD’de rüzgar artık hem tiryakiler hem de tütün şirketleri için sert esmeye başladı. Ülke kelam konusu düzenlemeyi yürürlüğe sokmayı başarırsa global sigara aykırısı uğraşlarda ön sıralarda yerini alacak. Kelam konusu planın öteki ülkeler için de örnek olması bekleniyor…
