ABD Lideri Joe Biden’ın ‘‘Türkiye’ye F-16 savaş uçaklarının satışını desteklediği’’ istikametindeki açıklamasının akabinde, Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon( 2023 bütçesi (NDAA) Yunan lobisinin teşebbüsleriyle Türkiye’ye F-16 satışına “Yunanistan” koşulu koyan hususla birlikte Temsilciler Meclisi’nden geçti. 179’a karşı 244 oyla kabul edilen tasarıya, Biden’ın partisinden 184 Demokrat milletvekili ve 60 Cumhuriyetçi, “evet” oyu verdi.
SATIŞ İÇİN İKİ ŞART
Kongre’deki Yunan lobisinin uğraşlarıyla Pentagon’un 2023 bütçe tasarısına eklenen hususa nazaran; Biden, satış için “F-16’lar yahut F-16 modernizasyon kitlerinin Türkiye tarafından Yunanistan alanına yönelik tekrarlayan ihlallerde kullanılmayacağına dair” teminat vermeli. ABD Başkanı’ndan ayrıyeten satışın ülke çıkarlarına olduğu konusunda detaylı bir izahat vermesi de isteniyor.
SENATÖR PALLONE İMZASI
Bütçe tasarısına eklenen hususta Demokrat Partili Senatör Frank Pallone’nin imzası bulunuyor. Daha evvel bir öteki Demokrat Senatör Chris Pappas, Türkiye’ye F-16 satışını direkt yasaklayan maddeyi bütçe taslağına ekletmek üzerine sunmuş, ama daha sonra unsur revize edilmek üzere geri çekilmişti. Pappas-Pallone ismiyle da anılan ek unsur “Türkiye’nin Yunanistan’ın Ege adaları üzerine yetkisi uçuşlar yapmaması” ve “F-16’ların Yunanistan’a karşı kullanılmaması” kurallarıyla bütçe taslağına girdi. Frank Pallone evvelki hafta da 29 Temsilciler Meclisi üyesiyle Lider Joe Biden’a mektup yazarak, F-16 satışına itiraz etmişti.
SENATO’YA GİDECEK
Öte yandan NDAA tasarısı Temsilciler Meclisi’nin onayını almasına karşın, taslağa giren kurallı hususların yasalaşması için evvel Kongre’nin akabinde Biden’ın onayını alması gerekiyor. Senato Dış İlgiler Komisyonu’nun Demokrat Partili Lideri Bob Menendez, ABD basınına yaptığı açıklamalarda, Türkiye’ye F-16 satışı konusunda itirazını sürdüreceğini söyledi. ABD’nin yabancı ülkelere silah satışında kurulun kıdemli Cumhuriyetçi üyesi Senatör Jim Risch ile birlikte onayı alınması gereken Menendez, tavrının “değiştirilebilir” ya da “koşullara nazaran form verilebilir” olmadığını söyledi.
BIDEN’IN ÇIKIŞ FORMÜLÜ
Bütçe tasarısına giren kısıtlama hususu ve Menendez’in karşı çıkışına karşın ABD Başkanı’nın Türkiye’ye F-16 satışını gerçekleştirmek için yasal bir çıkış formülü bulunuyor. Biden, harika durum ilan ederek silah satışını Kongre onayı olmadan gerçekleştirebilme yetkisine sahip. Eski ABD Lideri Donald Trump, Kongre’nin Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’a yapılacak silah satışına onay vermemesinin akabinde bu yetkiyi kullanmıştı.