Fenerbahçe’nin efsane futbolcusu Alex de Souza, babasının ömrünü yitirdiğini duyurdu.
De Souza, Instagram hesabından babası için duygusal bir ileti paylaşırken, “Bana verdiğin her şey için teşekkürler. Diğer bir boyutta katiyen buluşacağız. Biz kalanlar, yollarımızı takip etmek için gereken ışığa sahip olabiliriz. Her şey için teşekkürler. Sen çok sevdim yaşlı adam. Ve daima seni seveceğim” sözlerini kullandı.
Alex de Souza’nın eski kulüplerinden Palmeiras ise “İdolümüz Alex’in babası Adenir Rodrigues de Souza’nın mevt haberini büyük bir kederle aldık. Bu acıyı derinden üzüyor ve aile ve dostlarımıza başsağlığı diliyoruz” sözleriyle başsağlığı bildirisi yayımladı.
Ertuğrul Özkök, 2011 yılında Alex de Souza’nın öyküsünü anlatırken yazısında ailesiyle ilgili ayrıntılara da yer vermişti. İşte o yazı:
9 YAŞINDAYKEN AİLESİNİ GEÇİNDİRDİ
‘Vampir’lerin istila yılıydı
1977 yılı, Brezilya tarihine enteresan bir olayla geçti. O yılın ekim ayında, ülkenin kuzeyindeki “Para” eyaletinde yaşayan beşerler, gökyüzünde çeşitli uzunluklarda ışıklı cisimler gördüklerini tez ettiler. Bu durum kasım ve aralık aylarında da devam etti. Yaşananlar, yalnızca Brezilya değil, dünya tarihine de “en büyük UFO olaylarından biri” olarak geçti. Uçan daireleri ve içinden çıkanları gördüğünü argüman eden yüzlerce şahit vardı.
Halk, gördüğü cisimlere “Chupa chupa” ismini takmıştı. Bu sözler “vampir” manasına geliyordu. Olay o denli dallandı budaklandı ki, Brezilya Hava Kuvvetleri, olayı incelemek üzere bir heyet oluşturdu ve bu heyet 2000 sayfayı bulan, 500 fotoğrafla desteklenmiş bir rapor hazırlamak zorunda kaldı. (1)
Anne karnında futbol oynadı
Brezilya tarihine efsane futbolcu olarak geçecek olan Alex, bu olaydan iki hafta evvel, 14 Eylül 1977’de, Curitiba kentine 18 kilometre aralıktaki “Colombo” kasabasında doğdu. Doğduğu mahalle, Brezilya toplumsal gerçeğinin, o yıllardaki en çarpıcı tablolarından biriydi.
Rio’nun gecekondular olan “Favellalar” kadar fakir ancak onlardan biraz daha âlâ durumdaydı. Annesi aşçıydı ve oğlunu, Curitiba’daki bir hastanede doğurdu. Daha doğrusu doğum için hastaneye gitti ve sonraki gün tekrar meskenine döndü.
Babası meskenlerde badana yapan bir emekçiydi.
Alex, Colombo’da doğmuştu. Ancak nerede doğdu diye sorarsanız, onun asıl doğum yeri, “yoksulluk” ve “futbol”du.
Annesi bile futbol oynuyordu. Kız kardeşleri ve teyzeleri ile kurduğu bir futbol grubu vardı. Babası da, gençliğinde futbol oynamıştı fakat ondan daha çok bir futbol hastasıydı.
İşte o nedenle, “Futbola ne vakit başladın” diye sorduğumda, Alex, “Anne karnında” yanıtını verdi. Doğruydu da. Zira annesi Leni ona gebeyken de futbol oynuyormuş.
Plajı yoktu ancak kum alanı vardı
Alex doğmadan tam 2 ay evvel, 14 Temmuz’da Brezilya Ulusal Kadrosu Kolombiya ile oynamış ve maçı 8-0 kazanmıştı. Bu unutulmayan maçta 4 golü, sonraki yıllarda Alex’in en büyük kahramanı haline gelecek olan Zico atacaktı. Ve baht, 27 yıl sonra onları, Brezilya’dan binlerce kilometre uzaklıktaki İstanbul’da, Fenerbahçe’de bir ortaya getirecekti.
Brezilya’da her çocuk gözünü plajlarda açar. Binlerce “Küçük Pele”nin plaj kumlarında oynarken çekilmiş fotoğrafı dünyanın hafızasına bu türlü bir klişe kazımıştır.
Alex’in doğduğu kasaba deniz kenarında değildi. Yani plajı yoktu. Ancak o mahallenin de yeri kum olan kolay bir futbol “tarlası” vardı. Alex’le birlikte o kum sahayı görmeye gittik. Önünde fotoğraf çektirdik. Metruk bir halde duruyor. Alex, orayı düzeltmek için bir proje hazırlıyormuş.?
Futbol hayatı, bir “Brezilya Yeşilçam filmi” üzere başlamış. Yani fakir çocuklar ortasında, çıplak ayakla. Her mahallenin bir ekibi vardır, ancak Alex’in yokmuş. O nedenle bir üst mahallenin kadrosunda futbola başlamış.
Kafa atarken sakın gözlerini kapatma
Yetenek, mahallelerde kolaylıkla keşfedilen bir şey değildir. Fakat insanın Alex’inki üzere bir babası olursa ve karakteri de Alex’inki üzere, “Ne istediğini bilen” bir karakter olursa, işler yoluna girer. Birinci idmanlarını babası yaptırmış. “Sol ayağım zayıfsa topu daima sol ayağıma atıyordu” diyor.
Bütün hayatı boyunca hafızasında kalacak ve en çok işine yarayacak dersi de yeniden o yaşlarda babasından alıyor:
“Top kafana geliyorsa, gözlerini asla kapatmayacaksın. Baş vururken topu nereye attığını göreceksin.”
Hayatının birinci “Principio ouro”su bu oluyor. Yani altın kuralı…
Böylece 7 yaşına geldiğinde, adam olacak çocuk belirli olmuştu. Artık Alex’in “Fusbal”, yani “kapalı salon dönemi” başlıyordu. Kapalı salon, Brezilya’nın bir çeşit futbol okulu. Büyük starların birden fazla, ahşap yerler üzerinden başlıyor.
Babası, Alex’i, Curitiba kentinin girişindeki “AABB fusbal kulübü”ne götürüyor. Burası Brezilya’nın en büyük bankalarından “Banco do Brasil” tarafından finanse edilen bir kulüp…
Bugünün parasıyla 50 dolar alıyordu
Hayatının birinci büyük bahtını ancak tıpkı vakitte en dramatik olaylarından birini bu okulda yaşayacaktı.
1986 yılı Alex için güzel başlamıştı. Dokuz yaşına gelmişti ve artık hocaları onda bir “futbolcu ışığı” görmeye başlamışlardı. Etrafından özel bir ilgi gördüğünü hissediyordu. Ancak o yıl, hiç beklemediği bir şey olacaktı. Brezilya, tarihinin kim bilir kaçıncı ekonomik krizine girmiş ve annesiyle babası birebir günlerde işlerini kaybetmişti.
Kriz, kentleri vurmuş lakin Colombo’nun fakir mahalleleri üzerine kâbus üzere çökmüştü. De Souza ailesinin bir kuruş geliri kalmamıştı.Bazı çocuklar, şanslı yıldız altında doğar. Allah, Alex’in ailesinin gelirini almış ancak 9 yaşındaki bu altın çocuğa hiç beklemediği bir kapıyı açmıştı. Annesi ile babası işini kaybettikten üç hafta sonra hocaları Alex’i, “kulübün takımına” davet etmişti. Bunun manası şuydu: Cebine küçük de olsa bir para girecekti.
Bugünün parası ile 50 dolar civarında bir aylık alacaktı. O günün minimum fiyatının yarısı ediyordu. Para azdı fakat işsiz aileyi bir müddet geçindirebilecek ölçüdeydi. Hakikaten, de Souza ailesi 5 ay boyunca bu parayla geçinecek ve babası tekrar iş bulacaktı.
Ama babası oğlunun o katkısını hâlâ birebir gururla anlatıyor.
Hocası: Ya futsal, ya futbol
1994 yılı, Alex’in hayatındaki en kritik yıllardan biri olacaktır. Yaşı 16’ya gelmiştir ve önünde çok değerli iki karar onu beklemektedir.
Bir gün meskene biraz erken gelir ve babasıyla annesini karşısına alıp, onların ne vakittir tasayla beklediği şeyi söyler:
“Okul ve futbol birlikte gitmiyor. Birinden birini bırakmam gerekiyor. Ben futbolu seçiyorum.”
Annesi, cümlenin sonunun beklemeden atılır. “Hayır okulu bırakamazsın. Futbolu bırak.”
Babası ise birebir fikirde değildir. Her Brezilyalı baba üzere, oğlunun önündeki parlak futbol mesleğini görmektedir. Doğal şunu da çok uygun bilmektedir. Futbol, bir kumardır. Başarılı olmak kadar, olmamak, hüsrana uğramak da kelam konusu olabilir.
Yine de zarlar atılır ve Alex o yıl lise 2’nci sınıfta okulu bırakır.
Peki devam etseydi ne olmak isterdi?
“Bilmiyorum, onu düşünecek kadar vaktim bile olmadı. Lakin coğrafya, tarih ve Portekizce derslerinde çok iyiydim” diyor.
Bundan kısa mühlet sonra, ikinci bir kararla karşı karşıya kalıyor. O günlerde kapalı salondaki futbol hocası, şimdilerde “Sao Paulo” grubunun teknik yöneticiliğini yapan Carpegiane. Alex’i karşısına alıp soruyor:
“Artık bir karar vermen lazım. Ya futsal, ya futbol…”
Yani ya kapalı salonun ahşap tabanlarında ya da çim alanlarda top koşturacaksın.
Alex ikincisini tercih ediyor ve böylelikle onun gerçek manada birinci profesyonel deneyimi başlıyor.
İşte bu tarladan çıktı
Alex de, binlerce küçük Pele üzere kumda yetişen Brezilyalılardan. Lakin bu plaj değil, kıyısı olmayan bir kasabanın kumuydu. Alex, önünde poz verdiği işte bu kum tarlasından çıkıp, dünya yıldızı oldu. Babasının, “Topa baş vururken sakın gözlerini kapama” kelamlarını de burada başına kazıdı. Tel örgüleri yırtık, metruk üzere duran bu kum tarlasında artık öbür çocuklar hayallerinin peşinde topa vuruyor ve “baba” nasihatlerini başlarına kazıyor.
Aşçı anne, badanacı baba ve turşu rafları
ARABAMIZ 1011 numaralı konutun önünde durduğunda, kendimi, çocukluğumun Akhisar’ına gelmiş hissediyorum. Açık yeşile boyanmış bir meskenin önündeyiz. Küçük bir avlusu ve demir parmaklıklı kapısı var. İçerden köpek sesleri geliyor.
Alex, zili çalıyor ve içerden başında şapka, üzerinde manto güler yüzlü bir bayan çıkıyor. Karşımızdaki bayan, Alex’in annesi Leni Vieira dos Santos de Souza.
Yüz sözü motamot Alex. Oğluna sarılıyor. Dar avluyu geçip, meskenin içine giriyoruz. Sağ tarafta dar bir oda var. Duvarda, Alex’in futbola birinci başladığı yıllarda çekilmiş bir fotoğrafı asılı. Kentin grubu Curitiba’nın formasıyla çekilmiş.
Onun çabucak yanında, küçük bir bankoyla kesilmiş açık mutfak kısmına geçiyoruz. Bankın üzeri ve raflar, kırmızı biber turşusu kavanozlarıyla dolu.
Baba, tipik bir Ege köylüsü gibi
Biz oraya bakarken babası geliyor. Tipik bir Ege köylüsü. Elimi sıkarken ellerindeki nasırları hissediyorum. Babasının ismi Anedir Rodriquez de Souza. Üzerinde kırmızı bir kazak var. Fotoğraf çekeceğimizi söyleyince, çabucak içeri gidip üzerine bir palto giyiyor.
“Turşuları siz mi yapıyorsunuz” deyince, “Evet” diyor ve çabucak iki kavanozu alıp, plastik bir torbaya sarıp bize veriyor.Sonra salonun tam karşı tarafına geçiyoruz. Küçük bir barı var ve ardındaki raflarda çeşitli içkiler duruyor. Olağan ki en fazla “Cacaçhas” şişesi görüyoruz. Bir cins Brezilya rakısı.
Oturup sohbet ederken, herkesin aklına gelebilecek soruyu düşünüyoruz. Lakin orada sormayı nazik bulmuyoruz. Milyonlarca dolar transfer parası alan Alex, annesi ve babasının burada yaşamasına nasıl müsaade veriyor?
Bu sorunun karşılığını birazdan, Curitiba’ya dönerken sorup alacağız.
Biz mahallemize dönmek istiyoruz
Alex, anne ve babasını Colombo’dan çıkarıp, Curitiba’da hoş bir meskene yerleştirmek istemiş. Bir mesken almış, oraya yerleşmişler lakin kısa müddet sonra “Biz mahallemize dönmek istiyoruz” deyip buraya dönmüşler. Alex 3 kez konutlarını taşıtmış, üçünde de dönmüşler.
Anne ve babası meskenlerini birinci kere bir gazeteciye açıyorlar. Oğullarının posteri önünde birlikte poz verirken, ne kadar iftihar ettikleri açıkça aşikâr oluyor.
Oturdukları Colombo, evvelce daha az nüfusu olan bir yermiş. Artık neredeyse Curitiba kentiyle birleşmiş. Nüfusu uygunca artmış ve kabahat oranı eskisine nazaran çok daha fazla yükselmiş. Alex’in anneannesi de bir aşağı mahallede oturuyor.
Annesi Curitiba kentinde bir otelde aşçı olarak çalışıyor. Babası ise badanacı. İkisi de hâlâ çalışıyor. Oğullarından rastgele bir yardım istemeyecek kadar da onurlular. Annesi bir kere Türkiye’ye gelmiş. Babası ise hiç gelmemiş. Nedeni ise çok kolay. Uçağa binmeye korkuyor.
Bu konutta büyüdü
Alex’in konutunun önünde bu pozu veriyoruz. Meskenin iç avlusunda iki ağacın gölgelediği mavi kapılı, beyaz boyalı tek katlı bir mesken daha var.
Okulunu hiç aksatmazdı
ALEX’in futbol hayatındaki en değerli yerlerden biri olan AABB isimli kulübün lideri Carlos Roberto Socha bizi kapıda karşılıyor.?
Top oynadığı salonu geziyoruz. Okul Alex’le iftihar ediyor. Onun için özel bir poster hazırlamışlar. Bize okulu gezdiriyor. Soyunma odası tertemiz. Lavabolar, duşlar pırıl pırıl çini ile kaplanmış. Çok küçük çocuklar için alçak pisuvarlar bile hazırlanmış. Orada öğreniyoruz ki, soyunma odasını Alex para vererek yeniletmiş.
Kulüp lideri Alex’i şöyle anlatıyor:
“Her gün salona gelip idman yapardı. Colombo’dan buraya gelmek kolay değildi. Uzun mühlet otobüs bekler, tekrar otobüsle dönerdi.”
Bizi art tarafta, mesken üzere küçük bir yere götürüyor. Bir kısmı mutfak öteki tarafı ise odaymış. “Alex öğlen yemeklerini burada yerdi. Bu konutta öteki kentten gelmiş 3 çocuk futbolcu daha kalırdı. Onlar burada kaldığı için yakında bir okula yazdırmıştık. Okul çok yakın olduğu halde yeniden de ekerlerdi. Alex’in okulu Colombo’da olduğu halde okulu hiç ekmezdi. Çok disiplinli bir çocuktu”.
