Yale Üniversitesi’nden bilim insanları, kalplerinin durmasından sonra hücreleri ve kimi organları koruyarak oksijenin meyyit bir domuzun bedeninde yine dolaşmasını sağlayan OrganEx isimli bir sistem geliştirdiklerini duyurdu.
Karşılaştırmalı tıp, genetik ve psikiyatri profesörü olan ve çalışmayı yöneten Dr. Nenad Sestan, “Bu hücreler, çalışmamaları gerektiğinden saatler sonra da çalıştı. Bulgularımız vefattan bir saat sonra bile hücrelerin vefatının durdurulabileceğini ve birçok hayati organda fonksiyonlarının tekrar sağlanabileceğini gösteriyor” dedi.
Nature isimli bilimsel mecmuada yayımlanan çalışmaya dahil olmayan New York Üniversitesi’nden Dr. Sam Parnia ise “Bu nitekim dikkate paha ve inanılmaz derecede değerli bir çalışma. Vefattan sonra, beyin üzere göğüslü organlarındaki (insanlar dahil) hücrelerin saatlerce ölmediğini gösteriyor. Bu, vefat sonrası periyoda epey yaklaştığımızı gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.
ORGANEX SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIYOR?
OrganEx sistemi, meyyit domuzların kan damarlarına kanla karıştırılmış perfüzat ismi verilen bir sıvı pompalayarak çalışıyor. Perfüzat, hemoglobin proteininin sentetik bir formunu ve hücreleri muhafazaya ve kan pıhtılarını önlemeye yardımcı olan başka birkaç bileşik ve molekülü içeriyor. Araştırmacılar, OrganEx ile yapılan tedaviden altı saat sonra kalp, karaciğer ve böbrek dahil olmak üzere domuzların bedeninin birçok bölgesinde muhakkak temel hücresel fonksiyonların faal olduğunu ve kimi organ fonksiyonlarının restore edildiğini buldu.
Bununla birlikte araştırmacılar, çalışmalarında yaklaşık 100 domuz kullandıklarını ve anestezi altındaki hayvanlara yapay bir halde kalp krizi geçirtilerek öldürdüklerini belirtti.
Sestan, “Araştırma tıpkı vakitte bilim adamlarının mevt sürecini daha düzgün anlamalarına yardımcı oluyor. Bu nispeten az çalışılmış bir şey. Kalbin atması durduktan birkaç dakika sonra, kan akışı durur ve bir dizi biyokimyasal olay başlar. Buna hücrelerin hayatta kalmak için muhtaçlık duyduğu oksijen ve besinlerin durması neden olur. Akabinde hücreler yok olmaya başlar” dedi.
Diğer taraftan, OrganEx sistemi tıpkı grup tarafından 2019’da yayınlanan ve domuzların beyinlerine yapay kan gönderen ve değerli nöral işlevlerin bozulmasını önleyen BrainEx isimli emsal bir deney sistemi kullanan araştırma üzerine kuruldu.
ARAŞTIRMA İNSANLARA NASIL UYGULANACAK?
Bilim insanları, çalışmaları hala çok erken bir etapta ve deneysel olsa da, domuzlardaki çalışmalarının nihayetinde insanlara uygulanabileceğini umduklarını açıkladı. Araştırmacılar, öncelikle geliştirdikleri sistemin beşerler ortasındaki organ nakillerini kolaylaştırabileceğini söyledi.
Yale Disiplinlerarası Biyoetik Merkezi yöneticisi olan çalışmanın ortak muharriri Stephen Latham, “OrganEx sisteminin bir donörden alınan organların uzun bir müddet korunması açısından büyük bir atılım yaratacağına inanıyorum. Ölen bir insanın organını alabilir ve onu perfüzyon teknolojisine bağlayarak gereksinimi olan bir alıcıya ulaştırmak için uzun bir mühlet boyunca uzun aralara taşıyabilirsiniz” dedi.
Öte yandan araştırmacılar, domuzları hiçbir formda hayata döndürmediklerini ve organların nakil için kullanılabilir olup olmadığını anlamak için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini açıkça vurguladı.
Latham, “Bu çalışmaya dahil edilen domuzların rastgele bir organının öteki bir hayvana nakledilmeye hazır olduğunu direkt söyleyemeyiz. Organların hepsinin çalışıp çalışmadığını bilmiyoruz. Biz hücresel ve metabolik düzeylere baktık. Rastgele bir hayvana hayat verdik diyebilmemiz için şimdi çok erken” açıklamasında bulundu.
Öte yandan, Hollanda’daki Groningen Üniversitesi Tıp Merkezi’nden Dr. Robert J. Porte, araştırmanın kalp krizi yahut felç geçiren beşerler için de yeni tedavi stratejilerine yol açma potansiyeline sahip olduğunu belirterek, “OrganEx sisteminin acil bir durumda bu tıp insanları tedavi etmek için kullanılabileceğini hayal edebiliriz. Lakin, muhakkak klinik durumlarda sistem bileşenlerinin güvenliğini doğrulamak için evvel daha fazla araştırmaya gereksinim duyulacağını belirtmek gerekir” dedi.
COVİD-19’DAN VEFATLAR EVVELKİ HAFTAYA NAZARAN YÜZDE 57 ARTTI
