Yakın periyoda kadar sayıları binlerle söz edilen bankaların hacizli gayrimenkul ve araç stokları, kredinin geri ödeme devrinde yaşanan çok fiyat artışlarıyla neredeyse büsbütün tükendi. Kredi borcunu ödeyemeyenler, bankanın üzerinde ipoteği bulunan araç ve konutlarını satışa çıkararak borcunu kapatma yoluna gidiyor. Bankanın haczettiği az sayıdaki araç ve konutlar ise, ana para ve faizini birkaç katına katlayan fiyatlar nedeniyle epey kısa müddet içinde satılıyor.
Dünya gazetesinden Aysel Yücel’in haberine nazaran, bankaların internet sitelerinde satılık gayrimenkul ve araç sayısı rekor denecek düzeyde azaldı. Birçok bankanın sitesinde satılık araç yer almazken, gayrimenkul satışlarının ise konuttan çok işyeri ve arsa yüklü olması dikkat çekiyor. Birtakım bankalarda icralık araç sayısı sıfırlanırken, kimilerinde ise 10’u geçmiyor.
En fazla icradan satılık araç ilanının bulunduğu bankalardan biri olan Ziraat’te yalnızca 34 araç satışta.
PİYASANIN YÜZDE 15-20 ALTINDA FİYATLA SATILIYOR
Bankalar gayrimenkullerde olduğu üzere icra yoluyla eline geçen taşıtları direkt teklif yolu ya da e-ihale yoluyla satıyor. Bu satışlar ya bankaların kendi sitelerinde ya da online aracı kurumlar üzerinden satışa sunuluyor. Bu araç satış ihalelerinin başlangıç bedelleri epeyce ekonomik oluyor. Zira bankalar bu araçları satarken, bayi ve galerilere nazaran çeşitli vergi avantajına sahip. Çoğunlukla bu araçlar ihale sonrası piyasanın yüzde 15-20 oranında daha ucuza satılıyor. Yakın periyoda kadar bankaların elinde binlerce satılık araç bulunuyordu. Artık ise neredeyse tüm bankalardaki satılık araçların sayısı 100’ü geçmiyor.
Bankaların elinde hudutlu sayıda araç olmasının iki temel nedeni bulunuyor. Çip krizi nedeniyle piyasada arz-talep makası açılırken araba fiyatlarının süratle yükselmesi arabası daha bedelli bir eser haline getirdi. Bulunurluk sorunu nedeniyle ikinci el araba fiyatının sıfıra yaklaşması hatta birtakım durumlarda sıfırı geçmesi, arabası en cazip yatırım araçlarından birine dönüştürdü.
Sektör temsilcileri, şu anki piyasada hiçbir tüketicinin 100 bin-200 bin TL kredi borcu için arabasını haczettirmeyeceğini söylüyor. Zira yalnızca bir yıl evvel 300 bin TL’ye alınan bir aracın fiyatı iki katından fazla artmış durumda. Münasebetiyle kredisini ödemekte zorlanan biri aracını bankaya kaptırmaktansa satarak borcunu kapatmayı tercih ediyor.
Diğer yandan, icraya düşen araçlar da piyasadaki arz sorunu nedeniyle evvelce daha süratli satılıyor. Emsal durum konut tarafında da yaşanıyor.
